Του καθηγητή Γιώργου Πιπερόπουλου
Από την Τρίτη 11 Σεπτεμβρίου, θα έρθουν και πάλι στο προσκήνιο χτυποκάρδια, αγωνίες, χαρές και προσδοκίες καθώς θα ξεκινήσει η νέα σχολική χρονιά στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Την ίδια μέρα, εφόσον δεν έχουμε απεργία των Πανεπιστημιακών ή δεν βρίσκονται σε ΑΕΙ και ΤΕΙ Τμήματα υπό ΚΑΤΑΛΗΨΗ, αρχίζουν οι εγγραφές για τα παιδιά που πέτυχαν να κάνουν το όνειρο πραγματικότητα, στις φετινές εξετάσεις, και θα είναι «τα πρωτάκια» των Πανεπιστημίων και ΤΕΙ.
Τι θα μπορούσα, όμως, και εγώ (όπως το κάνω επί τρεις δεκαετίας) αλλά τώρα πια συνταξιούχος Πανεπιστημιακός δάσκαλος να καταθέσω από αυτό το blog – βήμα ως συμβουλές σε παιδιά, γονείς, συγγενείς και συναδέλφους μου με το ξεκίνημα της Νέας Χρονιάς;
Για τα «πρωτάκια» της πρωτοβάθμιας και τους γονείς τους τα χτυποκάρδια έχουν μέσα τους την ανυπέρβλητη γοητεία και δυσκολία του πώς θα αποχωρισθεί η μανούλα τον κανακάρη ή την κανακάρισσα της, πώς θα φανεί στα παιδιά ο κόσμος του σχολείου όπου θα πρέπει να υπακούσουν και να συμμορφωθούν σε νέους κανόνες, να μάθουν να συνυπάρχουν με ένα τσούρμο άλλα παιδάκια, να δεχθούν ότι δεν είναι ΟΛΑ δικά τους, ότι στο σχολείο ΔΕΝ πρόκειται να ικανοποιηθούν όλες οι επιθυμίες τους όπως συνέβαινε μέχρι τώρα στο σπίτι τους;
Η συμβουλή μου εδώ είναι απλή: ΑΠΟΓΑΛΑΚΤΙΣΜΟΣ!
Περισσότερο εσείς μαμάδες (αλλά και κάποιοι μπαμπάδες) κόψτε τον συμβολικό «ομφάλιο λώρο» και αφήστε το παιδί σας να ενταχθεί στην ομάδα, να απελευθερωθεί από την οίκο-οικείο-στρέφεια που άθελά μας εμείς οι πάντα συναισθηματικοί Έλληνες γονείς και μαζί μας το συγγενικό περιβάλλον καλλιεργούμε.
Τη νεότερη στην ηλικία και σχετικά άπειρη δασκάλα, αυτήν που θα κληθεί, όπως το θέλει και ο ποιητής μας, «να σμιλέψει ψυχές» θα συμβούλευα να μάθει ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ! Να μάθει να κρατά ίσες αποστάσεις καθώς θα σκύβει με αγάπη πάνω από όλα τα παιδιά, να ξεπεράσει τις δικές της ανθρώπινες υποκειμενικές αδυναμίες διαφορετικής, για οποιονδήποτε λόγο, αντιμετώπισης των παιδιών που η Πολιτεία της εμπιστεύθηκε.
Για τους συναδέλφους της μέσης εκπαίδευσης οι συμβουλές μου υποχρεωτικά επικεντρώνονται στο ιδιόμορφα απαιτητικό θέμα της εφηβείας που ταλανίζει κάθε γενιά. Οι έφηβοι δεν αντιμετωπίζουν μόνο τις εγγενείς στα μαθήματα απαιτήσεις και δυσκολίες αλλά παράλληλα με ιδιαίτερη έμφαση απαιτήσεις ψυχοκοινωνικές καθώς οδεύουν από την παιδική στην εφηβική ηλικία. Στο κρίσιμο σταυροδρόμι της εφηβείας αρχίζουν οι υποκειμενικές δυσκολίες της αποδοχής ή απόρριψης του μυοσκελετικού και ψυχοσυναισθηματικού τους ΕΓΩ που ταυτίζεται με το πώς το ίδιο το παιδί “βλέπει” τον εαυτό του, πώς νομίζει ότι το βλέπουν οι άλλοι και κατά πόσο αισθάνεται ότι αυτό που ΕΙΝΑΙ βρίσκεται μέσα ή έξω από τα πρότυπα που το κοινωνικό σύστημα καθιερώνει και προβάλλει με τα ΜΜΕ.
Η συμβουλή μου προς τους γονείς περικλείεται σε μια απλή αλλά ταυτόχρονα απαιτητική έννοια ..ΥΠΟΜΟΝΗ.
Στους λιγότερο έμπειρους συναδέλφους της Μέσης εκπαίδευσης θα συνιστούσα να επιδείχνουν στον σύγχρονο έφηβο ΑΓΑΠΗ και ΑΝΟΧΗ την ίδια στιγμή που θα απαιτούν και προσήλωση σε κάποια πλαίσια ευπρέπειας. Στα παιδιά-μαθητές συνιστώ περισσότερη προσπάθεια για δημιουργικότητα και προσήλωση στην επίτευξη στόχων.
Για γονείς παιδιών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης οι συμβουλές μου αφορούν στις αυξημένες προσδοκίες που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα ιδιαίτερα στην Ελλάδα της τρόικα και την δραματικά συρρικνωμένη ελληνική οικονομία.
Η αλήθεια ήταν και παραμένει, βέβαια, ότι σε ΑΕΙ και ΤΕΙ προετοιμάζονται τα αυριανά στελέχη και οι ηγέτες του κοινωνικού-οικονομικού μας συστήματος. Το πτυχίο ΑΕΙ ή ΤΕΙ δεν εξασφαλίζει την επιθυμητή θέση εργασίας αλλά αποτελεί το ΚΛΕΙΔΙ με το οποίο οι σημερινοί φοιτητές και φοιτήτριες και αυριανοί πτυχιούχοι θα ανοίξουν την πόρτα της δικής τους προσωπικής κοινωνικής, οικονομικής και επαγγελματικής αποκατάστασης και εξέλιξης.
Και οι συνάδελφοί μου «δάσκαλοι» σε ΑΕΙ και ΤΕΙ απαιτείται (όσο και αν μου θυμώσουν οι ιδιοκτήτες καφετεριών εγώ θα το πω) να επαναφέρουν τα παιδιά στα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα και στις αίθουσες διδασκαλίας.
Να συνεχίσουν άοκνα και δημιουργικά τις καλές προσπάθειες για παραγωγική ζεύξη των γνώσεων και δεξιοτήτων που προσφέρει η τριτοβάθμια εκπαίδευση με τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας.
Προσωπικά δεν κρύβω ότι πάντα υπεράσπιζα τη διασύνδεση της Ανώτατης Παιδείας με την αγορά εργασίας αλλά ταυτόχρονα αρνιόμουν την υποτέλεια στην αγορά.
Σε μια τόσο οδυνηρή και τραγική και για εμάς αλλά και τα παιδιά μας οικονομική συγκυρία απαιτείται ΑΕΙ και ΤΕΙ να συνδέσουν δημιουργικά τις προοπτικές του 21ου αιώνα με όλα τα γνωστικά αντικείμενα και τα ήδη κορεσμένα με πληθώρα πτυχιούχων και όσα, έστω ελάχιστα, παραμένουν ακόμη ακόρεστα…
Παιδιά της Ελλάδας, καλή ακαδημαϊκή χρονιά, γεμάτη με ελπίδα και με υγεία!…