Ανέκαθεν, στην ανθρώπινη ιστορία υπήρχαν θρησκείες οι οποίες υιοθετούσαν την πρακτική του προσηλυτισμού στην προσπάθεια τους να διαμορφώσουν τα πιστεύω ενός ατόμου. Χαρακτηριστικό του προσηλυτισμού, είναι η άσκηση ψυχολογικήςÂ ή σωματικής ή πνευματικής βίας στο άτομο ούτως ώστε να αποβάλει την ελεύθερη βούληση του και να καταστεί έρμαιο στις αντιλήψεις του προσηλυτιστή.
Δυστυχώς, ακόμα και στο Χριστιανισμό άνθρωποι οι οποίοι δεν έμειναν στη μοναδική βάση της διδαχής του ευαγγελίου με τις ενέργειες και τις πράξεις τους κατάντησαν να το χρησιμοποιούν με το χειρότερο τρόπο διαστρεβλώνοντας όσα αυτό γράφει. Για παράδειγμα, την περίοδο των σταυροφοριών διάφοροι ιερείς τις εποχής διατυμπάνιζαν στους στρατιώτες ότι το να σκοτώσουν για τον Ιησού Χριστό δεν θα τους καταλογιζόταν ως αμαρτία και ότι αυτοί που θα πέθαιναν στις μάχες θα ήταν μάρτυρες και θα κέρδιζαν μια θέση στο παράδεισο. Έτσι, μπορούσαν κάλλιστα να δικαιολογήσουν τα εγκλήματα των σταυροφοριών. Στο όνομα του Χριστού επίσης τολμούσαν να δικαιολογήσουν μετέπειτα κάποιοι άλλοι τα βασανιστήρια και τις μεθόδους εκτέλεσης της ιεράς εξέτασης.
Το ευαγγέλιο όμως διδάσκει την αγάπη που εκδηλώνεται με τον αλληλοσεβασμό και την ταπεινότητα. Πουθενά δεν θα βρει κάποιος αναφορές στη Γραφή για προτροπές σε εξαναγκασμό, άσκηση βίας, εκβιασμών και ψυχολογικής πίεσης ούτως ώστε να ασπαστεί κάποιος το Χριστιανισμό. Επιπλέον, δεν μπορεί να υπάρξει καμιά δικαιολογία σε όποιον και αν λειτουργεί με αυτές τις απαράδεκτες μεθόδους. Αν υπάρχουν ‘χριστιανοί’ οι οποίοι εθελοτυφλούν και παρασυρόμενοι ενδεχομένως από τα δικά τους πάθη και ματαιοδοξίες παραμορφώνουν το λόγο του Θεού τότε το μόνο που καταφέρνουν είναι να οδηγηθούν οι ίδιοι στη πτώση.
Όπως αναφέρει ο William MacDonald (2008) για τον επίσκοπο, «δεν πρέπει να είναι υπεροπτικός. Αν κάποιος είναι ισχυρογνώμων, θεώρει ότι έχει πάντα δίκαιο χωρίς να θεωρεί ότι μπορεί να έχουν δίκαιο και αυτοί που έχουν διαφορετική άποψη, αν είναι ανυποχώρητος ή ανυπόμονος στις διαμάχες, τότε είναι ακατάλληλος για πνευματικός ηγέτης. Ο ηγέτης είναι συντονιστής όχι δογματικός ηγέτης». (σελ. 1197)
Θέλω να σταθώ ιδιαίτερα στο σημείο της ανοχής από το περίγυρο του ατόμου που προσηλυτίζει. Μπορεί να είναι άτομα με καλό χαρακτήρα και αγωγή αλλά δεν παύει να είναι γεγονός ότι όχι μόνο στέκονται υποτακτικοί κομπάρσοι αλλά με την απαθή στάση τους ενθαρρύνουν το προσηλυτιστή να συνεχίσει το καταστροφικό του έργο. Ίσως καλοπροαίρετα έχουν πειστεί ότι εξυπηρετείται κάποιος ‘θεϊκός’ σκοπός έστω και αν στην πραγματικότητα μοιάζουν θεατές σε ρωμαϊκή αρένα. Βέβαια, η χρόνια πλύση εγκεφάλου που έχουν δεχτεί κάτω από το λόγο του προσηλυτιστή εμποδίζει τα άτομα αυτά να δράσουν με ελεύθερη και ανεξάρτητη σκέψη και ενώ αλλοιώνεται ο λόγος του Θεού δυστυχώς δεν το αντιλαμβάνονται.
Το άτομο που δέχεται τον προσηλυτισμό μπορεί να οδηγηθεί μέσα από την κατάθλιψη και την απόγνωση σε ψυχολογική κατάπτωση και ψυχική αποσύνθεση και στη χειρότερη των περιπτώσεων αν το θύμα είναι εξαιρετικά ευαίσθητο μπορεί να φτάσει ακόμη και στην αυτοκτονία. Δεν είναι καθόλου υπερβολικό αυτό αφού η χειρότερη μορφή προσηλυτισμού περιλαμβάνει εκφοβισμούς, απειλές και ψυχολογική πίεση ώστε ο παθών να νιώσει ανήμπορος να αντιδράσει και να επιλέξει τη χειρότερη λύση για την ανακούφιση των προβλημάτων του.
Οι πρεσβύτεροι έχουν τεράστια ευθύνη για τις ψυχές των ανθρώπων και σίγουρα ένας ηγέτης που λαμβάνει τις αποφάσεις δικτατορικά θα καταστήσει τον εαυτό του μη πνευματικό. Η εκκλησία άλλωστε πρέπει να λειτουργεί ως σύνολο  (Πράξεις κεφ. 1/23-26,  6/3-5, 15/22-30) ώστε να αποφεύγονται τέτοια φαινόμενα.
Αν υπάρχουν άτομα που διαβάζουν αυτό το άρθρο και απομακρύνθηκαν από εκκλησίες λόγω ανάλογων βιωμάτων ευχή μου είναι να λάβουν το μήνυμα που επιθυμώ να μεταφέρω. Ας μην χάνουν τη πίστη και τη θέληση τους και να θυμούνται ότι πάντα μπορούν να στηρίζονται στο Θεό.
«Αλίμονο σε εσάς δάσκαλοι του Νόμου και Φαρισαίοι υποκριτές! Που φράζετε τη βασιλεία των ουρανών μπροστά στους ανθρώπους. Kι εσείς, βέβαια, δεν μπαίνετε, μα κι εκείνους που θέλουν να μπουν δεν τους αφήνετε να μπούνε» Â (Ματθ. 23/14)
Βιβλιογραφία:
MacDonald, W. (2008) ‘Ερμηνευτικά σχόλια στην Αγία Γραφή: Η Καινή Διαθήκη’. Λόγος, Πειραιάς