Η επικοινωνία είναι η ανταλλαγή μηνυμάτων μεταξύ δυο ή περισσοτέρων ανθρώπων, μέσω της οποίας αναπτύσσονται οι σχέσεις. Οι σχέσεις αποτελούν τον θεμέλιο λίθο της κοινωνίας, καθώς μας επιτρέπουν να συμβιώνουμε αρμονικά, να εργαζόμαστε για την ανάπτυξη του πολιτισμού, να μοιραζόμαστε τις χαρές και τις λύπες μας.
Στη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα οι ανθρώπινες σχέσεις δοκιμάζονται όλο και περισσότερο και φαίνεται η έμφυτη ανάγκη της επικοινωνίας είτε να εκφράζεται διαστρεβλωμένη είτε να μην καλύπτεται και να οδηγεί σε μοναξιά είτε να μην εκφράζεται και να οδηγεί σε ποικίλες ψυχοσωματικές ασθένειες.
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΕΑΥΤΟΣ
Η επικοινωνία με τους άλλους προϋποθέτει το να είμαστε ανοιχτοί στην επαφή, στην οικειότητα και στον ενδεχόμενο πόνο που μπορεί να προκληθεί. Όλοι οι άνθρωποι έχουμε την τάση να αποφεύγουμε τον πόνο και να επιδιώκουμε να μην πληγωνόμαστε. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στο να κατασκευάσουμε μια άκαμπτη πανοπλία (προσωπικότητα), η οποία από την μια μας προφυλάγει από τον πόνο αλλά από την άλλη μας κάνει μηχανικούς, απορριπτικούς και μας δημιουργεί έναν άκαμπτο τρόπο σκέψης.
Η βασική πηγή πόνου είναι ο εαυτός μας, καθώς αν είμαστε ανοιχτοί στην επαφή μας με τους άλλους, είμαστε ανοιχτοί και με τον εαυτό μας και με τα κομμάτια μας που απορρίπτουμε. Επικοινωνώντας λοιπόν με τους άλλους εκφράζουμε ασυνείδητα ανάγκες μας και προβάλλουμε στους άλλους πλευρές του εαυτού μας που απορρίπτουμε. Η επικοινωνία παύει να είναι αποτελεσματική καθώς το μήνυμα που εκφράζουμε λεκτικά είναι άλλο από αυτό που εκφράζουμε ασυνείδητα και ο δέκτης ανάλογα με τις δικές του ανάγκες ακούει τροποποιημένα με το δικό του τρόπο το μήνυμα.
ΤΡΟΠΟΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Για να επικοινωνήσουμε αποτελεσματικά με τους συνανθρώπους μας και να δημιουργήσουμε υγιείς σχέσεις είναι σημαντικό να επικοινωνήσουμε πρώτα με τον εαυτό μας, να παρατηρήσουμε τον εαυτό μας, να αναγνωρίσουμε το τι αισθανόμαστε και πώς επιδρά η σπλαχνική μνήμη ( προγενέστερες εμπειρίες ) στην παρούσα κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε. Όταν λοιπόν θυμώνουμε με τον συνομιλητή μας, δεν τον κατηγορούμε ότι μας έκανε να θυμώσουμε, αλλά παρατηρούμε τι είναι αυτό που μας προκάλεσε τον θυμό. Επομένως ο συνομιλητής από πηγή θυμού ανάγεται σε πηγή ζωής, αφού μας προσφέρει μια πρόκληση για ανάπτυξη.
Σε μια τέτοια πρόκληση για ανάπτυξη που μας προσφέρεται μπορούμε είτε να μείνουμε στάσιμοι και να μην την εκμεταλλευτούμε, λέγοντας «εγώ έχω δίκιο, η άποψη μου είναι πιο σωστή από του άλλου/ης» ή «θα με εκνευρίσει πάλι αυτός/ή» ή «πώς να συμβιώσουμε με κάποιον/α αφού θα πρέπει να κάνω υποχωρήσεις» είτε να προχωρήσουμε και να την εκμεταλλευτούμε. Για να εκμεταλλευτούμε την πρόκληση αυτή είναι απαραίτητο να σταματήσουμε να κατηγορούμε τον άλλο και να αγγίξουμε τα σημεία που μας πονάνε, να έρθουμε σε επαφή με τραύματα που είναι αποτυπωμένα στον εσώτερο εαυτό μας. Τότε είναι βέβαιο ότι θα καταλάβουμε ότι οι σχέσεις είναι πηγή ζωής, ανάπτυξης και η επικοινωνία είναι το μέσο για την δημιουργία αυτής της ανάπτυξης.
Τζαμτζής Σταύρος – Διονύσιος
Ψυχολόγος
Απόφοιτος Α.Π.Θ.
Αντιπρόεδρος Πανελλήνιου Ψυχολογικού Συλλόγου
Θεσσαλονίκη, Καλαμαριά, 6986610110