ΙΑΤΡΟ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ»
Ερώτηση: Πότε και πώς πήρατε την απόφαση να ασχοληθείτε με την ιατρική;
> Η απόφαση αυτή πάει τόσο μακριά, που κυριολεκτικά χάνω τα ίχνη της. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, είχα την τάση, αλλά και την επιθυμία, να γίνω γιατρός. Ήταν κάτι στενά δεμένο με τον εαυτό μου και δεν μπορώ να καθορίσω περισσότερες λεπτομέρειες.
Ερώτηση: Γνωρίζουμε τις Χριστιανικές σας αρχές και την πίστη σας. Τι ήταν αυτό που έπαιξε τον καθοριστικότερο ρόλο στην πνευματική σας πορεία; Υπήρξε στη ζωή σας κάποιος που να σας έχει επηρεάσει πιο βαθιά;
> Σημαντικότατο ρόλο στην πνευματική μου πορεία έπαιξε η προσωπική γνωριμία μου με τον Χριστό. Βλέπετε, στον τόπο μας, πολλοί μιλούν για το Χριστό, αλλά λίγοι πραγματικά Τον γνωρίζουν. Και είναι άλλο πράγμα να γνωρίζεις για τον Χριστό και τελείως άλλο να γνωρίζεις Τον Χριστό. Τώρα αν κάποιοι με επηρέασαν βαθιά στη ζωή μου, ασφαλώς υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός τέτοιων ανθρώπων. Εγώ όμως θα διάλεγα ανάμεσα σ’ όλους αυτούς, τους δυο γονείς μου. Άνθρωποι πιστοί, σωστοί, με συνεπή ζωή και με ηθικές αρχές αδιαπραγμάτευτες. Με σημάδεψαν ανεξίτηλα. Το παράδειγμά τους δεν το ξέχασα ποτέ.
Ερώτηση: Πώς βλέπετε το πρόβλημα της φροντίδας της υγείας στη χώρα μας;
> Το πρόβλημα της υγείας είναι σημαντικότατο και πολύ δύσκολο. Όχι μόνο για τη χώρα μας, αλλά για τον κόσμο ολόκληρο. Η αντιμετώπισή του απαιτεί σοβαρότητα, ειλικρίνεια και δραστικές αποφάσεις. Φοβάμαι ότι αυτά τα στοιχεία δεν υπάρχουν στον τόπο μας και τόσο συχνά. Και αυτή η κατάσταση επιτείνει το πρόβλημα.
Ερώτηση: Ποια είναι τα πιο σοβαρά ηθικά προβλήματα που αντιμετωπίζει στις μέρες μας η ιατρική; Τι πιστεύετε για το θέμα της δωρεάς οργάνων;
> Τα ηθικά προβλήματα της σημερινής ιατρικής είναι πολλά και σύνθετα. Αναφέρω ενδεικτικά, το τόσο συζητημένο πρόβλημα των εκτρώσεων, των μεταμοσχεύσεων, των βλαστικών κυττάρων. Θυμίζω ακόμη τις δραματικές αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν όταν τα διαθέσιμα κρεβάτια σε μια Εντατική Μονάδα είναι λίγα και οι άρρωστοι που τα διεκδικούν πολλοί κοκ. Το θέμα, όμως, της δωρεάς οργάνων δεν το βρίσκω ηθικά προβληματικό. Κοινωνικά, ίσως. Χρειάζεται όμως ενημέρωση ειλικρινής των ανθρώπων, απομάκρυνση ποικίλων ανόμων συμφερόντων και ανάπτυξη ενός συστήματος καθαρού και δραστικού. Ούτε περισσότερο, ούτε λιγότερο.
Ερώτηση: Τι ήταν αυτό που σας έκανε να αφήσετε μια αξιόλογη επιστημονική καριέρα στο Πανεπιστήμιο και να αφιερώσετε τη ζωή σας στον ιδιωτικό τομέα και ιδιαίτερα στη δημιουργία μιας καινούργιας κλινικής;
> Θα έλεγα πως κυρίως δυο παράγοντες έπαιξαν ρόλο. Απ’ τη μια μεριά (και αυτό είναι το έλασσον) η απογοήτευσή μου απ’ όλα εκείνα που είδα και έζησα στο Πανεπιστήμιο. Και απ’ την άλλη μεριά (και αυτό είναι το μείζον) απ’ την επιθυμία που ένιωθα για δημιουργία ενός Κέντρου σωστής ιατρικής φροντίδας, όπου συνυπάρχει και το ανθρώπινο στοιχείο της προσφοράς, του ενδιαφέροντος και της αγάπης. Αν το πετύχαμε αυτό στον «ΑΓΙΟ ΛΟΥΚΑ» αυτό θα το κρίνουν όσοι νοσηλεύτηκαν κοντά μας.
Ερώτηση: Ποιος ή ποιοι ήταν οι οραματιστές της δημιουργίας της Κλινικής ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ και ποιος ο ιδιαίτερος σκοπός της δημιουργίας της ανάμεσα στις τόσες άλλες κλινικές;
> Είχα το προνόμιο και την τιμή να συνεργαστώ με τον κ. Σπύρο Ζωδιάτη, Πρόεδρο επί δεκαετίες της AMG INTERNATIONAL των Ηνωμένων Πολιτειών. Η Οργάνωση αυτή είναι θρησκευτική, φιλανθρωπική και πνευματική και, με τη δραστηριότητά της, καλύπτει περίπου 40 διαφορετικές χώρες στον κόσμο. Ο σκοπός της δημιουργίας της Κλινικής ήταν να υπάρξει ένα νοσηλευτικό κέντρο, σε υψηλότερο επίπεδο από τα μέχρι τότε λειτουργούντα και με σαφή στόχο να συνδυάσει την σωστή ιατρική με την γενικότερη πνευματική φροντίδα του αρρώστου. Ένας σκοπός κι ένας στόχος που παραμένει από τότε αναλλοίωτος.
Ερώτηση: Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζετε στη λειτουργία της Κλινικής;
> Οι προκλήσεις είναι και πολλές και ποικίλες. Το γενικότερο περιβάλλον, στο οποίο σήμερα προσφέρεται η φροντίδα της υγείας στην Ελλάδα είναι και κείνο άρρωστο. Η γενικότερη φθορά της κοινωνίας μας αγγίζει σημαντικότατα και την ιατρική. Και η ευθύνη πρέπει να κατανεμηθεί σε πολλούς παράγοντες και σε πολλές κατευθύνσεις. Σ’ ένα τέτοιο «κλίμα» προσπαθούμε να κρατήσουμε την ακεραιότητά μας (επιστημονική και ανθρώπινη) και ο δρόμος δεν είναι πάντα εύκολος. Είναι, όμως, σίγουρα ωραίος.
Ερώτηση: Ποια είναι η επιστημονική και κοινωνική, προσφορά της Κλινικής «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ», αλλά και η γενικότερη;
> Πιστεύω ότι η επιστημονική προσφορά της Κλινικής «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ» είναι γνωστή στη Βόρεια Ελλάδα. Είμαστε ένα ίδρυμα, που ανοίγει την αγκαλιά του σ’ όσους πάσχουν, με αγάπη, με γνώση και με συγκεκριμένους στόχους. Η γενικότερη προσπάθειά μας είναι να προσφέρουμε ό,τι καλύτερο διαθέτει η ιατρική και ό,τι πνευματικότερο διαθέτει η Χριστιανική πίστη. Ένας συνδυασμός όχι εύκολος, αλλά σίγουρα όχι αδύνατος.
Ερώτηση: Υπάρχει η εντύπωση σε κάποιους ότι ο «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ», ως Χριστιανική Κλινική, πρέπει να προσφέρει υπηρεσίες δωρεάν. Συμφωνείτε;
> Στη διατύπωση αυτή, τουλάχιστον θεωρητικά, θα συμφωνούσα, αν μπορούσαμε να εξασφαλίσουμε επιδότηση από κάπου, ώστε να καλύπτονται οι δαπάνες της υγείας που σήμερα είναι τεράστιες. Η σύγχρονη τεχνολογία έχει καταστήσει την ιατρική μας πανάκριβη εκ των πραγμάτων. Γι’ αυτό δωρεάν υπηρεσίες προσφέρουμε μόνο κατ’ εξαίρεση σε μετανάστες, σε πρόσφυγες, σε απόρους και σε ανθρώπους που αποδεδειγμένα δεν μπορούν ν’ αντιμετωπίσουν τη δαπάνη για τη νοσηλεία τους. Θέλω να ελπίζω ότι δεν υπάρχει ούτε ένας άρρωστος που έφυγε απ’ τον «ΑΓΙΟ ΛΟΥΚΑ» γιατί δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει τη σχετική δαπάνη.
Ερώτηση: Πώς τα καταφέρνετε με το χρόνο σας, με τόσα καθήκοντα που έχετε επωμισθεί;
> Κοιτάξτε, στη σύγχρονη ζωή ο χρόνος που έχουμε στη διάθεσή μας είναι σίγουρα περιορισμένος. Μια όμως σωστή διαχείρισή του, με προσοχή, με φροντίδα και με ευαισθησία μας εξασφαλίζει σημαντικότατες ευκαιρίες. Άλλωστε πιστεύω ότι ανάπαυση δεν είναι μόνο η αδράνεια, αλλά και η αλλαγή απασχολήσεως. Κι αυτόν τον κανόνα τον τελευταίο, τον εφαρμόζω πάρα πολύ συχνά.
Ερώτηση: Πώς βλέπετε το μέλλον της Κλινικής; Υπάρχει ο κίνδυνος να αλλοιωθεί με το πέρασμα των χρόνων ο σκοπός και ο χαρακτήρας της, όπως έγινε με άλλα ιδρύματα; Μπορεί κάτι τέτοιο να αποφευχθεί;
> Ο κίνδυνος αυτός είναι και υπαρκτός και ενδέχεται να εμφανιστεί στο μέλλον. Βλέπετε, οι αρχές που κάποιοι πρωτοπόροι αποδέχονται δεν μεταβιβάζονται ούτε με τα γονίδια, ούτε και με άλλους τρόπους. Μπορεί βέβαια να τους εμπνεύσει κανείς σε κάποιους διαδόχους, αν έχουν κι εκείνοι τις απαραίτητες προϋποθέσεις. Κι αυτό είναι ένας αγώνας, που υπάρχει αυτή τη στιγμή και που θέλω να ελπίζω ότι θα έχει αποτελέσματα ικανοποιητικά.
Ερώτηση: Βλέπουμε ότι παράλληλα με τις υψηλές επιστημονικές υπηρεσίες της Κλινικής στον τομέα της ιατρικής περίθαλψης δεν παραμελείται και η πνευματική βοήθεια στους ασθενείς. Πώς το επιτυγχάνετε αυτό;
> Αν θυμηθούμε ότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνο σώμα, αλλά και ψυχή και πνεύμα, καταλαβαίνουμε ότι η «περίθαλψη» δεν μπορεί να είναι μόνο μηχανιστική. Πρέπει να είναι και πνευματική, πρέπει να είναι και ψυχική. Ο συνδυασμός είναι βέβαια δύσκολος, πιστεύω όμως ότι η υπόμνηση των μεγάλων αληθειών που δίδαξε ο Χριστός αποτελεί ένα σημαντικότατο έρεισμα για την επίτευξη του στόχου. Κι αυτό είναι μέσα στις πρωταρχικές φροντίδες μας.
Ερώτηση: Κατηγορήθηκε ποτέ η Κλινική «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ» για προσηλυτισμό;
> Όχι και μάλιστα για τον απλούστατο λόγο ότι η Κλινική μας δεν αποπειράθηκε ποτέ να προσηλυτίσει κανένα. Εμείς που ανήκουμε στον πυρήνα της Κλινικής, είμαστε ασφαλώς Χριστιανοί Ευαγγελικοί. Αυτό όμως δεν σημαίνει τίποτε. Γιατί, απλούστατα, στον καιρό το δικό μας, πρέπει όλοι οι Χριστιανοί να σταθούν ο ένας δίπλα στον άλλον (άσχετα προς τις ασήμαντες επιμέρους διαφορές μας) για να δώσουμε σ’ έναν κόσμο άπιστο και σκοτισμένο το μήνυμα της αλήθειας του Χριστού. Και αυτό δεν είναι ενός δόγματος μόνο. Είναι διαδογματικό. Και αυτό το χρειάζεται και η κοινωνία, αλλά και η ιατρική. Αυτό τουλάχιστον πιστεύω εγώ.
Ερώτηση: Γιατί πολλοί γιατροί, παρόλο που βλέπουν την ασύλληπτη πολυπλοκότητα και το μεγαλείο της λειτουργίας του ανθρώπινου σώματος δεν πιστεύουν στον Θεό; Πώς εξηγείτε τη δυναμική παρουσία του αθεϊστικού κινήματος και του υλιστικού πνεύματος στις χώρες της Δύσης;
> Η πίστη στο Θεό δεν είναι μόνο αποτέλεσμα γνώσης και επιστημονικού προβληματισμού. Είναι και συνάρτηση κάποιας υπερβατικής αποκάλυψης. Ίσως γι’ αυτό το λόγο, δεν θα οδηγήσει σε πίστη κάποιους ανθρώπους η ιατρική. Θα τους οδηγήσει ο προσωπικός προβληματισμός και η ελκυστικότητα που μπορεί ν’ ασκήσει πάνω τους ο Χριστός. Γι’ αυτό το τελευταίο, βέβαια, χρειάζεται ενημέρωση, χρειάζεται προεργασία. Να το πω πιο θεολογικά; Χρειάζεται Ευαγγελισμός. Το αθεϊστικό κίνημα σήμερα κυριολεκτικά κατακλύζει τις «πολιτισμένες» χώρες κυρίως της Ευρώπης. Το Χριστιανικό κίνημα, αντίθετα, αναπτύσσεται ταχύτατα στην Ασία, στη Νότιο Αμερική και κάπως λιγότερο στην Αφρική. Βλέπετε η υπερβολική ευημερία των Ευρωπαϊκών χωρών έχει καταστρέψει την πνευματικότητά τους. Το περίεργο είναι ότι στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού γίνεται πολύς λόγος για την πίστη του Χριστού, ενώ βλέπει κανείς πολύ πενιχρή την εφαρμογή της. Ένας διχασμός που είναι και τραγικός και απαράδεκτος. Αλλά αυτό δεν είναι του παρόντος.
Ερώτηση: Εμφορείται η νεολαία των ημερών μας από τα οράματα και τις ηθικές αρχές που ήταν φωλιασμένα στις καρδιές της νεολαίας της εποχής των νεανικών χρόνων σας;
> Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα οράματα και οι επιδιώξεις της νεολαίας του καιρού μας κινούνται σε τελείως άλλο μήκος κύματος από τα αντίστοιχα παλαιοτέρων γενεών. Πιστεύω, όμως, ότι στο βάθος και τα προβλήματα και οι αναζητήσεις, αλλά και οι απογοητεύσεις είναι οι ίδιες και σήμερα και τότε. Γι’ αυτό και θα ξαναπώ ότι εκείνο που χρειάζεται ο κόσμος μας, πρώτα και πάνω απ’ όλα, είναι ο Χριστός. Όχι όμως ο ψεύτικος, ούτε ο φανταστικός, αλλά ο πραγματικός, ο ζωνταντός. Ο Χριστός της Καινής Διαθήκης.
Ερώτηση: Μια συμβουλή σε κάποιους νέους που ρωτάνε αν αξίζει να αφιερώσουν τη ζωή τους στο βωμό της ιατρικής ή νοσηλευτικής γενικότερα με απώτερο σκοπό να υπηρετήσουν πολλαπλά τον πάσχοντα άνθρωπο;
> Πιστεύω αναντίρρητα ότι ο τομέας της ιατρικής (ή και της νοσηλείας αρρώστων γενικότερα) προσφέρεται για ανθρώπους που θέλουν να αφιερώσουν τη ζωή τους σε προσφορά, σε υπηρεσία, σε μείωση του ανθρώπινου πόνου, που στα χρόνια μας εμφανίζεται σε πλησμονή. Γι’ αυτό, εγώ θα ενθάρρυνα νέους ανθρώπους να στραφούν προς τον τομέα αυτό, με την προϋπόθεση ότι είναι πρόθυμοι να εκπαιδευτούν όχι μόνο επιστημονικά, αλλά και γενικότερα. Ο τομέας είναι τεράστιος, οι ανάγκες είναι φοβερές. Ισχύει το του Χριστού «ο θερισμός πολύς, οι εργάται ολίγοι». Και ίσως θυμάστε ότι σε κείνη την περίπτωση, ο Χριστός έδωσε κάποια συμβουλή: «Προσευχηθείτε λοιπόν…».
Ερώτηση: ΄Εχετε να προσθέσετε τίποτε άλλο;
> Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για τη συνέντευξη αυτή και να ευχηθώ να προβληματίσει κάποιους, να ερεθίσει και να κινητοποιήσει κάποιους άλλους. Αν κάτι τέτοιο συμβεί, η προσπάθειά σας (και η δική μου) δεν θα πάει χαμένη.
Επιμέλεια: Γ.Σ.Κ.