Γράφει η Μαρία Φραγκοπούλου, Μωλιώτη, Νομικός – Εκπαιδευτικός
Μη μεριμνάτε για τη ζωή σας, τι θα φάτε και τι θα πιείτε ούτε τι θα ντυθείτε… γιατί αγωνιούν όσοι δεν εμπιστεύονται το Θεό (Ματθαίος 6:25-33).
«Είμαι συνταξιούχος και βασανίζομαι από στενοχώρια για το μέλλον» γράφει ένας 65χρονος. «Καθημερινά βομβαρδιζόμαστε από ειδήσεις για την κατάσταση της οικονομίας και συχνά αναρωτιέμαι αν θα έχω αρκετά να ζήσω την υπόλοιπη ζωή μου».
«Χρόνια ζούσα με το καθημερινό άγχος να κρατήσω τη δουλειά μου για να μπορέσω να συντηρήσω την οικογένειά μου» εκμυστηρεύτηκε ένας πατέρας. Τελικά παραδέχτηκε πως όλα εξελίχτηκαν ομαλά, αλλά η στενοχώρια του προκάλεσε έλκος και επηρέασε την υγεία του.
Η στενοχώρια είναι το κοινό εκείνο συναίσθημα που ενώνει την ανθρωπότητα, παραμερίζοντας θρησκευτικά, πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά εμπόδια. Είναι μια κατάσταση φοβίας που παραλύει τη σκέψη μας, διασπά την προσοχή μας και προκαλεί ψυχολογικό χάος. Αν μείνει ανεξέλεγκτη, αφαιρεί την διάθεση για ζωή, παρεμποδίζει τη δημιουργική σκέψη και καταστρέφει την ψυχική γαλήνη. Οι καρδιολόγοι θεωρούν την στενοχώρια την σημαντικότερη αιτία για καρδιακά νοσήματα. Ισχυρίζονται πως προκαλεί νευρικό κλονισμό, πνευματικές διαταραχές και αϋπνίες. Ένας γνωστός γιατρός συμβουλεύει: «Δίδαξε τους ανθρώπους να μη στενοχωριούνται αλλά να έχουν πίστη στο Θεό και τότε θα μείνουν μακριά από τους γιατρούς και τα νοσοκομεία».
Όλοι κουβαλάμε τρία φορτία. Πρώτον το παρελθόν γεμάτο με ενοχές, δυσάρεστες αναμνήσεις και καθήκοντα που παραμελήσαμε. Δεύτερον, το παρόν γεμάτο με το άγχος και την αγωνία της καθημερινής ζωής. Τρίτον, το μέλλον που κρύβει αβεβαιότητα, φόβο και ανασφάλεια.
Πολλοί σήμερα στενοχωριούνται για πράγματα που δεν έκαναν ή για καταστάσεις που ανήκουν πια στο παρελθόν. Έτσι ζουν σε μια κατάσταση συνεχούς μιζέριας και δεν μπορούν ν’ απολαύσουν τη ζωή. Είναι αλήθεια πως μπορεί να έχουμε χάσει ευκαιρίες που δεν θα ξαναπαρουσιαστούν, αλλά δεν μπορούμε ν’ αλλάξουμε το παρελθόν. Αν κάναμε κάποιο λάθος ας το δεχτούμε σαν μια πολύτιμη εμπειρία και ας το ξεχάσουμε.
Ένα μεγάλο κομμάτι της ανθρώπινης μιζέριας προκαλείται από στενοχώρια για προβλήματα που πιστεύουμε πως θ’ αντιμετωπίσουμε. Έτσι ζούμε σ’ ένα συνεχές άγχος που τσακίζει τα νεύρα μας, φθείρει την ψυχή μας και επηρεάζει αρνητικά τη ζωή των αγαπημένων μας προσώπων. Ο Μαρκ Τουαίην παραδέχτηκε πως ξόδεψε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του με υπερβολική στενοχώρια γιο πράγματα που ποτέ δεν συνέβησαν.
Μεγαλώσαμε σ’ ένα περιβάλλον που μας δίδαξε πως η στενοχώρια σημαίνει αγάπη και ενδιαφέρον. «Σαν καλός γονιός» ,έλεγε συχνά ο πατέρας μου «πρέπει να στενοχωριέμαι για τα παιδιά μου». Πολλές φορές ο εγωκεντρισμός και η έλλειψη ικανοποίησης για την ζωή μας σήμερα προκαλούν στενοχώρια. Άλλες φορές προσπαθούμε με την στενοχώρια να σηκώσουμε το φορτίο της ζωής και ν’ αντιμετωπίσουμε δύσκολες καταστάσεις για τις οποίες δεν έχουμε κανένα έλεγχο. Άλλοτε πάλι η μάταιη προσπάθεια να ικανοποιήσουμε τους τρίτους και να εξασφαλίσουμε την έγκρισή τους μας δημιουργεί άγχος. Συχνά, για ν’ απαλύνουμε το βάρος που προκαλεί η στενοχώρια, καταφεύγουμε στο τσιγάρο, στο ποτό, στα ναρκωτικά και σε άλλες εφήμερες απολαύσεις ή ακόμα και στην οργή.
Για να μπορέσουμε όμως να ελευθερώσουμε το μυαλό μας από τα παράπονα και την ανικανοποίητη διάθεση, χρειάζεται μια ριζική αλλαγή στον τρόπο σκέψης. Πρέπει να ξεκολλήσουμε τα μάτια μας από την προσωπική μας κατάσταση και να δείξουμε ενδιαφέρον για τους άλλους. Πάνω απ’ όλα χρειάζεται πίστη στο Θεό. Όταν η στενοχώρια και το άγχος μας πνίξουν, τότε ας προσπαθήσουμε να θυμηθούμε όλες εκείνες τις δύσκολες στιγμές στο παρελθόν που ο Θεός έσπευσε να μας βγάλει από το αδιέξοδο, συχνά μ’ έναν αναπάντεχο τρόπο. Οι θετικές αυτές αναμνήσεις θα μας οπλίσουν με κουράγιο και ελπίδα. «Το ίδιο θα συμβεί και τώρα», είναι μια θετική σκέψη που κατάφερα να καλλιεργήσω με πίστη στο Θεό ενάντια σ’ ένα περιβάλλον φορτισμένο με συνεχή στενοχώρια στο οποίο μεγάλωσα.
Η στενοχώρια δεν πρέπει να συγχέεται με την μέριμνα. «Μεριμνώ» σημαίνει πως κάνω σωστά βήματα γιατί ενδιαφέρομαι για την ομαλή εξέλιξη της ζωής μου. Ο συνετός άνθρωπος προγραμματίζει το μέλλον, έχει στόχους και όνειρα, και αγωνίζεται τίμια να τα πραγματοποιήσει, έχοντας πίστη στο Θεό. Βασίζεται στην υπόσχεση του Χριστού, «…πρώτα απ’ όλα να επιζητείτε τη βασιλεία του Θεού και την επικράτηση του θελήματός Του κι όλα (τα αγαθά) θα ακολουθήσουν» (Ματθ. 6:25-34).
Στο έντυπο «Βοήθησε τον εαυτό σου με την βοήθεια του Θεού» ο Νόρμαν Βίνσετ Πωλ γράφει πως η στενοχώρια είναι μια ανόητη συνήθεια που μας στραγγαλίζει και σπαταλά την πνευματική μας ενέργεια. «Προσπάθησε να αισθάνεσαι πάντα την παρουσία του Θεού» μας συμβουλεύει. Μας προτρέπει ακόμη ν’ αδειάσουμε το μυαλό μας από στενοχώρια, φόβο και ανασφάλεια και να το γεμίσουμε με δυνατές και υγιείς σκέψεις.
Η Σάρα Μπρέθαχ, στο γνωστό βιβλίο της «Απλή Αφθονία» μας δίνει χρήσιμες συμβουλές που θα μας βοηθήσουν ν’ αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά το άγχος και τη στενοχώρια. «Καλλιέργησε την ευγνωμοσύνη γι’ αυτά που έχεις» γράφει. «Ξεκίνα κάθε μέρα με προσευχή και θλίψη. Απλοποίησε τη ζωή σου. μη προσπαθείς να ευχαριστήσεις όλους, αλλά προσπάθησε πρώτα να τα έχεις καλά με τον εαυτό σου. Μείνε μακριά από αρνητικά άτομα. Καλλιέργησε ***. Αντιμετώπισε τα προβλήματα με θετική διάθεση. Θέσε πραγματοποιήσιμους στόχους. Φύλαξε τα όνειρά σου. Προσπάθησε ν’ αποβάλλεις μερικές κακές συνήθειες. Την κριτική, τον έλεγχο και την πίστη πως πάντα έχεις δίκαιο».
Βρίσκεσαι σήμερα καθηλωμένος από προβλήματα που σου προκαλούν υπέρμετρη στενοχώρια και άγχος και σ’ έχουν οδηγήσει σε μόνιμη κατάθλιψη… Μη ματαιοπονείς και μην απελπίζεσαι! Με τη στενοχώρια όχι μόνο δεν πρόκειται ν’ αλλάξεις τίποτα, αλλά πιθανόν τα πράγματα να χειροτερέψουν. Ο Παύλος προτρέπει: «Να είσαι πάντα χαρούμενος, να προσεύχεσαι αδιάκοπα και να ευχαριστείς το Θεό για το καθετί» (Θεσσαλον. Α 5:16-18). Αντιμετώπισε τις δυσκολίες σαν κομμάτι της ζωής, αναπόφευκτο και προσωρινό που κι’ αυτό «θα περάσει». Ζήσε το ΣΗΜΕΡΑ, κάθε μέρα ξεχωριστά. Κάνε αυτό που πρέπει να κάνεις και άφησε τ’ αποτελέσματα στα δικά Του χέρια. Εκείνος θα σηκώσει το βάρος σου και θα δώσει τις σωστές λύσεις τον κατάλληλο χρόνο.