Φιλόσοφοι, άνθρωποι των γραμμάτων,  ιδρυτές θρησκειών κ.ά. έχουν πει αξιοπρόσεκτα σοφά λόγια. Όμως, η διδασκαλία του Ιησού δεν έχει όμοια της. Πολλά απ’ αυτά που δίδαξε ο Ιησούς, αν και είναι ευκολoνόητα, είναι δύσκολα  στην εφαρμογή τους. Ασφαλώς, ένα απ’ αυτά, που βρίσκεται στην κορυφή της λίστας, είναι το  «Αγαπάτε τους εχθρούς σας» (Ματθαίος 5:43). Σ’ έναν κόσμο στον οποίο κυριαρχεί το μίσος, η έχθρα και εκδίκηση, τα λόγια αυτά του Ιησού   φαίνονται αφελή.

Βέβαια, η εντολή αυτή του Ιησού Χριστού δεν απευθύνεται στα πλήθη, αλλά στους ακολούθους Του. Μας δείχνουν ποια πρέπει να είναι η συμπεριφορά των ακολούθων Του απέναντι σ’ αυτούς που τους μισούν και τους βλάπτουν. Ακόμη και οι εχθροί του Χριστού μόνο λόγια επαινετικά έχουν να πουν γι’ αυτά τα λόγια Του.

Ο Κύριός μας απαγορεύει στους δικούς Του το μνησίκακο και αντεκδικητικό πνεύμα σε κάθε περίπτωση και έναντι όλων. Είναι αλήθεια, όταν μας πει κάποιος ένα βαρύ λόγο,  αν μας σχολιάσει αρνητικά ή μας βλάψει, αμέσως δυσανασχετούμε,  τραυματίζεται το εγώ μας και είμαστε έτοιμοι να του επιτεθούμε.  Όμως αυτός ο τρόπος είναι αντίθετος με τη διδασκαλία και τον τρόπο τη ζωής του Χριστού, που θέλει να Τον μιμούμαστε.

Ποιος, όμως,  είναι ο «εχθρός» μας; Υπάρχουν εκείνοι που θεωρούν εχθρούς όσους ψηφίζουν διαφορετικό κόμμα από το δικό τους ή είναι οι οπαδοί μιας αντίπαλης ποδοσφαιρικής ομάδας ή είναι πολίτες μιας χώρας που έχει κακές σχέσεις με τη δική μας κοκ. Οι εχθροί είναι εκείνοι που χαιρέκακα ζητούν την καταστροφή μου. Μας μισούν και η μεγαλύτερη χαρά τους είναι να βλέπουν να μας συμβαίνουν κακά στη ζωή μας και να υποφέρουμε.

Οι πιο επικίνδυνοι εχθροί δεν είναι αυτοί που μας πολεμούν ανοιχτά, αλλά εκείνοι που ύπουλα μας υπονομεύουν παρασκηνιακά. Ωστόσο, ο Ιησούς μάς καλεί να αγαπάμε αδιάκριτα όλους τους εχθρούς μας. Η αγάπη αυτή, βέβαια, δεν είναι συνώνυμη με την αποδοχή, την ανοχή και την υποστήριξη της αμαρτίας και του κακού. Η αγάπη δεν παραβλέπει και δεν κάνει τα στραβά μάτια στην αμαρτία και στην αδικία Η αγάπη «δε χαίρεται για την αδικία» (Α΄ Κορ.13:6).

Ο Ιησούς μάς προτείνει να έχουμε το πνεύμα της αγάπης χωρίς όρια. Πρέπει να αντιμετωπίζουμε το κακό με το καλό, την κατάρα με την ευλογία, το μίσος με την αγάπη, τις ύβρεις με την ευλογία.

Επιπλέον, πρέπει να αγαπάμε έμπρακτα.  Πρέπει να ανεχόμαστε, αντί να πληγώνουμε και να προσβάλουμε κάποιον. Να μην συμπεριφερόμαστε όπως μας μεταχειρίζονται οι εχθροί μας, αλλά όπως ο Χριστός, που  «όταν τον χλεύαζαν δεν απαντούσε με χλευασμούς κι όταν έπασχε δεν απειλούσε αλλά εμπιστευόταν στον δίκαιο Κριτή» (Α΄Πέτρου 2:23).  

Πρέπει να ενεργούμε ως παιδιά του ουράνιου Πατέρα μας, που: «τον ήλιο του τον ανατέλλει σε κακούς και σε καλούς, και δίνει τη βροχή σε δίκαιους και σε άδικους» (Ματθαίος 5:45). Αυτό αποτελεί απόδειξη ότι είμαστε νέα δημιουργία, αναγεννημένοι.  Αν δεν κάνουμε το καλό στους εχθρούς μας, σημαίνει ότι ακόμη δεν γνωρίσαμε τη μεταμορφωτική χάρη του Χριστού

Όταν ενεργούμε, με το πνεύμα του κόσμου, ο Ιησούς μάς λέγει: «Τι κάνετε περισσότερο απ’ ότι κάνουν οι άλλοι;  Κι εκείνοι, οι άπιστοι, αγαπούν αυτούς που τους αγαπούν. Και μπορούν να κάνουν καλό και να δείχνουν καλοσύνη σ’ εκείνους που συμπαθούν. Ο  Χριστιανός έχει υψηλότερες αρχές. «Αν, λοιπόν, πεινάει ο εχθρός σου, δίνε του να φάει. Αν διψάει, δίνε του να πιει…» (Ρωμ. 12:20)

Πώς πρέπει να δείχνουμε έμπρακτα την αγάπη μας στους εχθρούς μας;

1) Να τους χαιρετάμε.

Το πιο απλό βήμα είναι να τους χαιρετάμε ευγενικά. Είναι αγένεια να μην πούμε «καλημέρα» και  να κοιτάμε σε άλλη κατεύθυνση, όταν συναντάμε κάποιον που μας έχει πληγώσει. Αν χαιρετούμε μόνο τους φίλους μας, κάνουμε απλά αυτό που κάνουν και οι μη πιστοί.

2) Να τους αφοπλίζουμε.

Στη δική τους κακολογία, εμείς να λέμε τα καλά που έχουν αυτοί.  Κάποιος ρώτησε έναν γνωστό χριστιανό στρατηγό τι γνώμη είχε για έναν συνάδελφό του αξιωματικό, που ήταν γνωστός επικριτής του. Ο στρατηγός είπε γι’ αυτόν ότι είναι πολύ καλός αξιωματικός.  Κι ο άλλος, παραξενεμένος, είπε στον στρατηγό: «Υποθέτω δεν γνωρίζετε τις κατηγορίες που λέγει αυτός για σας;»  «Ασφαλώς, και το γνωρίζω πολύ καλά, είπε ο στρατηγός, αλλά μου ζητήθηκε η γνώμη μου γι’ αυτόν, και όχι τη γνώμη που έχει αυτός για μένα!»

3)Να  κάνουμε καλό σ’ αυτούς.

Είναι  ενδιαφέρον τα όσα ο Ιησούς πρόσθεσε και τις δυο φορές μετά το «ν’ αγαπάτε τους εχθρούς σας», πρόσθεσε: «και να κάνετε το καλό» (Λουκάς 6:27,35). Για να κάνουμε καλό στους εχθρούς μας σημαίνει να τους βλέπουμε, παρά την κακία τους, ως ανθρώπους πλασμένους κατ’  εικόνα Θεού.  Όταν τους κάνουμε  καλό σημαίνει ότι θέλουμε  θεραπεία και να γεφυρώσουμε το χάσμα. Αν εκείνοι δεν ανταποκρίνονται θετικά, δεν είμαστε εμείς υπεύθυνοι. Εμείς κάνουμε την πρώτη κίνηση κι αφήνουμε στον Κύριο τα αποτελέσματα.

4) Να μη σκεφτόμαστε και να μη μιλούμε για το κακό τους.

Αυτό εννοούσε ο Ιησούς όταν είπε: “να ευλογείτε εκείνους που σας καταριούνται” (Λουκάς 6: 28). Σημαίνει να μην έχουμε αρνητικές σκέψεις και να μη μιλάμε κακά γι αυτούς που μας έχουν  βλάψει.

5) Να προσευχόμαστε γι’ αυτούς

Όταν ο Γερμανός πάστορας Martin Niemoller συνελήφθη από τους Ναζί στον Β ‘ Παγκόσμιο Πόλεμο, προσευχόταν καθημερινά από το κελί του για τους βασανιστές  του. Όταν οι άλλοι κρατούμενοι τον ρωτούσαν γιατί προσευχόταν για τους  εχθρούς του, απάντησε:  «Γνωρίζετε κάποιον που χρειάζεται τις προσευχές μας περισσότερο από τους εχθρούς μας;» Μόνο ο Θεός μπορεί να μας δώσει τη δύναμη και τη χάρη να προσευχόμαστε γι αυτούς. Ο Ιησούς μας προέτρεψε: «να προσεύχεστε για εκείνους που σας προσβάλλουν» (Λουκάς 6:28).

Και ο ΄Ιδιος από τον σταυρό προσευχήθηκε για τους σταυρωτές Του: «πατέρα, συγχώρεσέ τους» (Λουκάς 23:34). Το ίδιο έκανε και ο πρωτομάρτυρας Στέφανος γι’ αυτούς που τον θανάτωσαν με λιθοβολισμό.

6) Να ζητούμε από τον Θεό να τους ευλογήσει

Όταν αντιμετωπίζουμε  κάποιον που μας κακομεταχειρίζεται  να ζητούμε από τον Θεό να κάνει γι ‘ αυτούς αυτό που θέλαμε να κάνει για μας.

Τους εχθρούς μας ας τους θεωρούμε ως ευκαιρία να εξετάζουμε τους εαυτούς μας. Οι εχθροί μάς κρατούν ταπεινούς και μας οδηγούν στα γόνατα  της προσευχής γιατί αποκαλύπτουν τα λάθη μας.

Ένα είναι το μήνυμα από τον Θεό: η αγάπη προς τους εχθρούς μας. Είναι ο μόνος τρόπος για να ζήσουμε ευλογημένη χριστιανική ζωή στη γη. Αν πιστεύουμε στον Ιησού Χριστό, πρέπει να λέμε στον κάθε  εχθρό μας: «Σ’ αγαπώ. Προτιμώ να πεθάνω παρά να σε μισώ». Αυτή είναι η πεμπτουσία του Χριστιανισμού.

Και μην ξεχνάμε αυτό που είπε κάποιος: «Η αγάπη είναι η μόνη δύναμη που μπορεί να μεταμορφώσει έναν εχθρό σε φίλο».

(Μερικά σημεία είναι διασκευασμένα από ένα κήρυγμα του ιεροκήρυκα Ray Prichard)