Μέσα σε περισσότερα από 35 χρόνια εμπειρίας στην ηγεσία, παρατήρησα ένα πρόβλημα μεγαλύτερο από οποιοδήποτε άλλο το οποίο καταστρέφει την καλή ηγεσία. Αυτό το πρόβλημα, επιπλέον, κάνει πολλούς ειλικρινείς ηγέτες να γίνονται οι ίδιοι καταστρεπτικοί. Είναι το πρόβλημα των ηγετών οι οποίοι αισθάνονται απειλούμενοι.

 

του Peter Maiden[1]

Δόξα στον Θεό για το χάρισμα της ηγεσίας. Πού θα βρισκόμασταν χωρίς αυτό; Δόξα στον Θεό για άνδρες «εκ των υιών Ισσάχαρ, άνδρες συνετούς εις την γνώσιν των καιρών, ώστε να γνωρίζωσι τι έπρεπε να κάμνη ο Ισραήλ» και για τις γυναίκες επίσης. Αυτή είναι η εποχή της ανεξαρτησίας, κατά την οποία όλοι θέλουν να κάνουν το δικό τους και πιστεύουν ότι θα έπρεπε να είναι ελεύθεροι να το πράξουν. Υπάρχει ένας πραγματικός κίνδυνος, ότι μέσα στην εκκλησία μπορεί να προσκυνήσουμε στο πνεύμα της εποχής και να γίνουμε ένας λαός χωρίς ηγέτες. Ο Θεός δίνει το κάλεσμα και το χάρισμα της ηγεσίας σε μερικά από τα παιδιά Του. Η πρόθεσή Του είναι ότι οι εκκλησίες και οι χριστιανικοί οργανισμοί θα πρέπει να οδηγούνται από εκείνους στους οποίους Εκείνος έδωσε αυτά τα χαρίσματα. Δεν είναι η πρόθεσή Του αυτοί οι άνθρωποι να είναι απλοί συντονιστές αλλά πραγματικοί ηγέτες.

 

Παρόλα αυτά, αυτό το κάλεσμα της ηγεσίας έχει δοθεί για ένα πολύ συγκεκριμένο σκοπό. Ο Θεός δίνει αυτό το χάρισμα για τον ίδιο λόγο που «αυτός έδωκεν άλλους μεν αποστόλους, άλλους δε προφήτας, άλλους δε ευαγγελιστάς, άλλους δε ποιμένας και διδασκάλους». Ο σκοπός είναι «προς την τελειοποίησιν των αγίων, διά το έργον της διακονίας, διά την οικοδομήν του σώματος του Χριστού»[2] (Εφ. 4:11-12). Αυτές οι κλήσεις και τα χαρίσματα παρέχονται στο σώμα και υπάρχουν για το καλό του σώματος του Χριστού. Ο Παύλος το ξεκαθαρίζει αυτό όταν αναφέρεται συγκεκριμένα στο χάρισμα της ηγεσίας:

 

Διότι καθώς έχομεν εν ενί σώματι μέλη πολλά, πάντα δε τα μέλη δεν έχουσι το αυτό έργον,  ούτω και ημείς οι πολλοί εν σώμα είμεθα εν Χριστώ, ο δε καθείς μέλη αλλήλων.  Έχοντες δε χαρίσματα διάφορα κατά την δοθείσαν εις ημάς χάριν, είτε προφητείαν, ας προφητεύωμεν κατά την αναλογίαν της πίστεως,  είτε διακονίαν, ας καταγινώμεθα εις την διακονίαν, είτε διδάσκει τις, ας καταγίνηται εις την διδασκαλίαν, είτε προτρέπει τις, εις την προτροπήν· ο μεταδίδων, ας μεταδίδη εν απλότητι, ο προϊστάμενος ας προΐσταται μετ’ επιμελείας, ο ελεών ας ελεή εν ιλαρότητι (Ρωμ. 12:4-8).

 

Μέσα σε περισσότερα από 35 χρόνια εμπειρίας στην ηγεσία, παρατήρησα ένα πρόβλημα μεγαλύτερο από οποιοδήποτε άλλο το οποίο καταστρέφει την καλή ηγεσία. Αυτό το πρόβλημα, επιπλέον, κάνει πολλούς ειλικρινείς ηγέτες να γίνονται οι ίδιοι καταστρεπτικοί. Είναι το πρόβλημα των ηγετών οι οποίοι αισθάνονται απειλούμενοι.

Αυτοί οι ηγέτες είναι άνθρωποι ανασφαλείς. Είναι ο τύπος του ανθρώπου ο οποίος νιώθει πάντοτε την ανάγκη να αποδείξει ποιος είναι. Τείνουν να είναι ανταγωνιστικοί και συνεχώς ανήσυχοι. Ο ρόλος ηγεσίας και ο τίτλος που αποκτούν, γίνεται η βάση της ασφάλειάς τους. Γίνεται η ταυτότητά τους. «Είμαι ο διευθυντής του…». Έτσι, η σκέψη, ότι αυτή τη θέση μπορεί κάποτε να τους την πάρουν, απειλεί ολόκληρη την ταυτότητα τους. Θα υπερασπιστούν τη θέση τους με κάθε κόστος. Καθένας, τον οποίο βλέπουν, ή οι άλλοι διαπιστώνουν, ως έχοντα τα χαρίσματα μια μέρα να τους αντικαταστήσει, κινδυνεύει. Οι ανασφαλείς ηγέτες μπορεί στην πορεία να γίνουν καταχρηστικοί ή «τοξικοί» στην ηγεσία τους. Μερικοί ηγέτες είναι πολύ συνειδητοποιημένοι για όλα αυτά και προβαίνουν σε προσεκτικά και προμελετημένα σχέδια ώστε να απομακρύνουν ή να καταστρέψουν οποιονδήποτε δυνητικό ανταγωνιστή. Στο χρόνο μου στη χριστιανική ηγεσία, έχω συναντήσει πολύ λίγους τέτοιους ανθρώπους. Κατά το πέρασμα των χρόνων, χρειάστηκε να προκαλέσω ένα αριθμό ηγετών σχετικά με μια συμπεριφορά κατάχρησης. Χωρίς εξαίρεση όλοι τους είχαν σοκαριστεί τελείως. Όλοι τους εκπλήσσονταν και συχνά, ήταν βαθιά αναστατωμένοι, με το ότι θα ήταν δυνατό κάποιος να τους θεωρήσει να είναι κάτι τέτοιο. Σε πολλές περιπτώσεις δεν άργησε πολύ να εδραιωθεί από πλευράς τους μια κατάσταση πλήρους άρνησης και απόλυτης αμυντικότητας.

 

Επιπρόσθετα, σε αυτήν την γνήσια ανικανότητα να εντοπίσουν αυτές τις ροπές μέσα στους εαυτούς τους, υπάρχει ένα άλλο τεράστιο πρόβλημα. Οι αδυναμίες τους είναι επίσης και οι δυνάμεις τους. Μοιάζουν να είναι άνθρωποι που αγαπούν και νοιάζονται, με ευχάριστες προσωπικότητες. Είναι σχεδόν πάντα εξαιρετικά σκληρά εργαζόμενοι και φαινομενικά πιστοί σε οποιονδήποτε προϊστάμενό τους. Έτσι, εκείνοι που έχουν κακοποιηθεί από αυτούς συχνά παραμένουν σιωπηλοί, συνειδητοποιώντας το πόσο δύσκολο πρόκειται να είναι, το να πείσουν οποιονδήποτε για το πρόβλημα. Όταν τελικώς άνθρωποι μιλήσουν, συχνά υφίστανται επιπλέον κακοποίηση καθώς κανείς άλλος δεν βλέπει το πρόβλημα. Ο ανασφαλής ηγέτης μοιάζει τόσο καλός, ώστε εκείνοι καταδικάζονται ως ταραχοποιοί.

 

Τι λέει η Βίβλος σχετικά με την εξουσία της ηγεσίας; Τι είδους εξουσία είναι; Από πού προέρχεται; Για τι πρέπει να χρησιμοποιείται; Πότε και πώς γίνεται κατάχρηση αυτής της εξουσίας;

 

Γράφοντας για το πρόβλημα της καταχρηστικής ηγεσίας το τελευταίο πράγμα που θέλω να κάνω είναι να αποθαρρύνω ηγέτες από το να ηγούνται πραγματικά. Είναι ξεκάθαρο από τη Γραφή ότι ο Θεός περιβάλλει ηγέτες με εξουσία. Αυτή η εξουσία δίνεται από τον Θεό ώστε οι ηγέτες να μπορούν να ηγηθούν. Δεν είναι αλήθεια ότι σε τόσα πολλά σπίτια, εκκλησίες και χριστιανικούς οργανισμούς υποφέρουμε από την έλλειψη ηγεσίας; Μια έλλειψη από ανθρώπους, οι οποίοι έχουν εκζητήσει τον Θεό και έχουν ένα οραματισμό από Αυτόν, ο οποίος, αν υλοποιηθεί με σοφία, θα έχει μια πραγματική και θετική επίδραση στην πρόοδο της Βασιλείας Του; Ο Θεός δίνει σε αυτούς τους ηγέτες πραγματική εξουσία, ώστε να υλοποιήσουν αυτόν τον οραματισμό.

 

Η Έφεσος ήταν μια πολύ στρατηγική πόλη. Ήταν η πρωτεύουσα πόλη της Μικράς Ασίας. Κατά την διάρκεια των περισσότερο από δύο χρόνων διακονίας του Παύλου στην Έφεσο, ο Παύλος έγινε μάρτυρας ενός πραγματικά αξιοσημείωτου έργου του Θεού. Από αυτήν την πόλη το Ευαγγέλιο διαδόθηκε σε ολόκληρη την Ασία και εκκλησίες φυτεύτηκαν σε κάθε σημείο της επικράτειας. Η σημαντικότητα αυτής της πόλης, τόσο πολιτικά όσο και ως κέντρου του εν λόγω τοπικού έργου του Θεού, σήμαινε ότι ήταν ζωτικής σημασίας ζήτημα, ο Παύλος να ορίσει το κατάλληλο άτομο ως τον ηγέτη της εκεί εκκλησίας. Η επιλογή του Παύλου ήταν ο Τιμόθεος. Φαίνεται ότι ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του πολύ νέο για ένα τέτοιο στρατηγικό ρόλο. Ήταν από την φύση του συνεσταλμένος και μάλλον απρόθυμος να αναλάβει μια θέση τέτοιου είδους.

 

Ένας από τους λόγους που ο Παύλος γράφει την πρώτη του επιστολή προς τον Τιμόθεο, είναι για να ενθαρρύνει εκείνον στο έργο του αλλά και την εκκλησία, ώστε να αναγνωρίσει την εξουσία που τον συνόδευε. Ο Παύλος αμέσως χρησιμοποιεί τη γλώσσα της εξουσίας. Προτρέπει τον Τιμόθεο να μείνει στην Έφεσο  «διά να παραγγείλη εις τινάς να μη ετεροδιδασκαλώσι μηδέ να προσέχωσιν εις μύθους και γενεαλογίας απεράντους» (1 Τιμ. 1:3). Η λέξη που μεταφράζεται «διάταξε»[3] χρησιμοποιούνταν εκείνη την εποχή από το στρατό και σήμαινε «δίνω αυστηρές διαταγές». Στην πρώτη επιστολή προς τον Τιμόθεο (4:11), ο Παύλος χρησιμοποιεί την ίδια λέξη ξανά: «παράγγελλε ταύτα και δίδασκε». Προτρέπει τον Τίτο επίσης να χρησιμοποιήσει την εξουσία του ώστε να σιωπήσει τους ψευδοδιδασκάλους. «Έλεγχε αυτούς αποτόμως, διά να υγιαίνωσιν εν τη πίστει» (Τίτος 1:13), «τους οποίους πρέπει να αποστομόνωμεν» (Τίτος 1:11).

 

Το πλαίσιο αυτών των δηλώσεων είναι η αντιμετώπιση της αντίδρασης και της ψευδοδιδασκαλίας, αλλά υπάρχουν και περισσότερο γενικές δηλώσεις οι οποίες υπογραμμίζουν την εξουσία που ο Θεός δίνει στους ηγέτες, για παράδειγμα στην προς Εβραίους επιστολή (13:7, 17).

 

Επίσης, ο Παύλος δε δίσταζε να γράψει αναφορικά με τη δική του εξουσία. Στην δεύτερη επιστολή προς τους Κορινθίους (10), ο Παύλος προετοιμάζει την εκκλησία για το γεγονός ότι σχεδιάζει να τους κάνει μια επίσκεψη. Η εκεί αντίσταση προς τον ίδιο, υπήρξε βάναυση και μακροχρόνια. Ο Παύλος προετοιμάζεται γι’ αυτό που ο Kruze αποκαλεί «μια αποφασιστική αναμέτρηση»[4] κατά την τρίτη του επίσκεψη. Γράφει: «επειδή καθαιρούμεν λογισμούς και παν ύψωμα επαιρόμενον εναντίον της γνώσεως του Θεού, και αιχμαλωτίζομεν παν νόημα εις την υπακοήν του Χριστού, και είμεθα έτοιμοι να εκδικήσωμεν πάσαν παρακοήν, όταν γείνη πλήρης η υπακοή σας» (εδ. 5-6).

 

Η εξουσία του Παύλου ήταν ασφαλώς αποστολική εξουσία, αλλά βλέπουμε σε αυτήν την περικοπή της δεύτερης επιστολής προς τους Κορινθίους, ότι ακόμη και αυτήν την εξουσία θέλει να την χρησιμοποιήσει με μεγάλη προσοχή. Παρόλο που ετοιμάζει σημαντικές πράξεις όταν θα φτάσει στην Κόρινθο, θα προτιμούσε πολύ περισσότερο να μη χρειαζόταν να κάνει χρήση της αποστολικής του εξουσίας κατ’ αυτόν τον τρόπο. Τους απευθύνει έκκληση «διά της πραότητος και επιεικείας του Χριστού» (εδ. 1). Τους «παρακαλεί» (εδ. 2).[5]

 

Ο Παύλος γνωρίζει ότι ακόμη κι αυτή η αποστολική εξουσία πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο για την οικοδομή της Εκκλησίας. Όταν εξασκείται για οποιονδήποτε άλλο σκοπό τότε προτρέπει τους πιστούς να της αντισταθούν (Γαλ. 1:8).

 

Αν βρίσκεσαι σε θέση ηγεσίας πρέπει να αναρωτηθείς αν επιζητείς να θέσεις ανθρώπους υπό την εξουσία σου έτσι ώστε να τους κυβερνάς, ή επιζητείς να θέσεις  «εαυτόν» υπό άλλους ανθρώπους ώστε να μπορείς να τους υποστηρίξεις, να τους υπηρετήσεις και να τους οικοδομήσεις. Στη δεύτερη επιστολή προς τους Κορινθίους στο κεφάλαιο 13, ο Παύλος επιστρέφει στο ζήτημα της εξουσίας και του πώς αυτή πρέπει να χρησιμοποιηθεί. Η τρίτη του επίσκεψη στην Κόρινθο θα μετατραπεί σε «αποφασιστική αναμέτρηση» αν οι Κορίνθιοι δεν κάνουν συγκεκριμένα βήματα. Τους γράφει εκ των προτέρων, ελπίζοντας ότι εφόσον συμμορφωθούν δε θα «φερθεί αποτόμως παρών κατά την εξουσίαν, την οποίαν έδωσε σε εκείνον ο Κύριος» (εδ. 10).    

 

Στη συνέχεια δηλώνει τη φύση και το σκοπό αυτής της εξουσίας. Είναι μια θεόδοτη εξουσία – ο Κύριος την έδωσε σε εκείνον, και ο σκοπός είναι «προς οικοδομήν και ουχί προς καθαίρεσιν». Είναι σημαντικό να παρατηρήσουμε ξανά ότι ο Παύλος αναφέρεται στην αποστολική του εξουσία, αλλά αυτός είναι σίγουρα ο σκοπός κάθε θεόδοτης εξουσίας στο πλαίσιο της χριστιανικής ηγεσίας. Η θεία εξουσία δεν παρέχεται για την οικοδομή του ηγέτη αλλά για την οικοδομή αυτών των οποίων ηγείται, και σίγουρα δεν παρέχεται για την κατεδάφιση αυτών των οποίων έχουμε κληθεί να οδηγήσουμε. Έτσι ο Παύλος, εδώ, δεν ενδιαφέρεται για τη δική του φήμη ως ηγέτη. Εκείνος είναι ικανοποιημένος με το: «να πράττητε σεις το καλόν, ημείς δε ας ήμεθα ως αδόκιμοι» (εδ. 7).[6] Εκείνος χαίρεται όταν «ημείς ασθενώμεν, σεις δε ήσθε δυνατοί» (εδ. 9), «πράττομεν δε τα πάντα», γράφει στο 12:19, «διά την οικοδομήν σας».[7]

 

Οι ανασφαλείς ηγέτες, όμως, έχουν μια διαρκή ανάγκη να οικοδομούν τους εαυτούς τους έτσι ώστε να αντιμετωπίσουν τα δικά τους συναισθήματα ανασφάλειας και αδυναμίας. Είναι άνθρωποι οι οποίοι έχουν τραγικά αποτύχει στο να βρουν την ασφάλειά τους στην σχέση τους με τον Χριστό και έτσι πρέπει να την αναζητήσουν κάπου αλλού. Έτσι, συχνά βασίζονται πάνω σε κάποια θέση για αυτήν τη συναίσθηση ασφάλειας και αξίας. Όσο πιο ανασφαλής είναι ένας ηγέτης, τόσο πιο σημαντικά θα είναι, για τον ίδιο, ο τίτλος και η θέση του. «Σεις όμως μη ονομασθήτε Ραββί· διότι εις είναι ο καθηγητής σας, ο Χριστός· πάντες δε σεις αδελφοί είσθε.  Και πατέρα σας μη ονομάσητε επί της γής· διότι εις είναι ο Πατήρ σας, ο εν τοις ουρανοίς. Μηδέ ονομασθήτε καθηγηταί· διότι εις είναι ο καθηγητής σας, ο Χριστός. Ο δε μεγαλήτερος από σας θέλει είσθαι υπηρέτης σας. Όστις δε υψώση εαυτόν θέλει ταπεινωθή, και όστις ταπεινώση εαυτόν θέλει υψωθή» (Ματθ. 23:8-12). Ο Ιησούς εδώ ξεκάθαρα καταδικάζει τη λαχτάρα για τιμητικές διακρίσεις και επιφανείς ιεραρχικές θέσεις.  

 

Μόλις ο ανασφαλής ηγέτης αποκτήσει ένα τίτλο και μια θέση, θα κάνει σχεδόν οτιδήποτε για να τη διατηρήσει. Αυτή η θέση και ο τίτλος γίνεται η ταυτότητά τους. Δεν είναι ικανοί να φανταστούν τη ζωή χωρίς αυτά. Έχουν ένα τεράστιο κίνητρο για την προστασία της θέσης τους. Η επίδοσή τους στην εργασία γίνεται ο σκοπός της ζωής τους. Φυσικά αυτό, αρχικά, μπορεί να είναι πολύ ελκυστικό για εκείνους που τους έχουν τοποθετήσει στη θέση αυτή και για εκείνους που δουλεύουν μαζί τους. Συχνά, αυτό εξισώνεται με πραγματική χριστιανική αφιέρωση και διάθεση για αυτοθυσία. Κατ’ επέκταση η διατήρηση της καλής εικόνας γίνεται απαραίτητη. Γίνεται πιο σημαντικό να δείχνεις πνευματικός, παρά να είσαι πνευματικός, να δείχνεις ότι έχεις τον έλεγχο, παρά να έχεις όντως τον έλεγχο, το να φαίνεται πως έχεις ένα θαυμάσιο γάμο, παρά όντως να έχεις έναν τέτοιο, να δείχνεις πως είσαι βαθιά εκτιμώμενος από τους συναδέλφους σου, παρά να έχεις πραγματικά την εκτίμησή τους. Υπάρχει μια πραγματική τραγωδία σε αυτό. Όταν συνεχώς πρέπει να συγκαλύπτουμε την πραγματικότητα, δεν πρόκειται ποτέ να εκζητήσουμε βοήθεια για ό,τι πραγματικά συμβαίνει μέσα στις ζωές μας. Υπάρχει το ανεξάντλητο απόθεμα Χάρης του Θεού διαθέσιμο σε εμάς, αλλά δεν πρόκειται ποτέ να τολμήσουμε να το πλησιάσουμε, διότι δε μπορούμε να ανεχτούμε το κόστος της παραδοχής του προβλήματος, συχνά ακόμη και στον εαυτό μας, πόσο μάλλον σε οποιονδήποτε άλλο. Μια τέτοια ενέργεια από ένα τέτοιο ηγέτη, θα σήμαινε ότι θέτει σε κίνδυνο τη φούσκα του επίπλαστου κόσμου μέσα στον οποίο ζει.

 

Αν η «εικόνα» του είναι το παν, τότε συνεχώς θα αναμένει και θα αφουγκράζεται την επιδοκιμασία των άλλων. Όλοι μας εκτιμούμε την επιδοκιμασία, αλλά για τον ανασφαλή ηγέτη αυτή μετατρέπεται σε μια ακαταμάχητη ψυχολογική ανάγκη. Η παραμικρή κριτική αμέσως μετατρέπεται σε μια τεράστια κρίση. Είναι μια επίθεση ενάντια στην εικόνα και αν δεν αντιμετωπιστεί, η φούσκα της επίπλαστης πραγματικότητας, μπορεί  να σκάσει. Αυτός ο ηγέτης βλέπει τους ανθρώπους είτε ως άτομα που τον υποστηρίζουν είτε ως υπόπτους και επικίνδυνους. Πολύ σύντομα, υπό αυτές τις συνθήκες, μια κουλτούρα μυστικότητας θα επικρατήσει. Ο ηγέτης πρέπει να κρύψει αυτό το οποίο είναι πραγματικό, μια αποτυχία να κάνει κάτι τέτοιο, θα καταστρέψει την (καλή) «εικόνα» (προς τα έξω), καταστρέφοντας την (φαινομενική) επίδοση. Οι ακόλουθοι επίσης ξεκινούν να κλείνονται στο εαυτό τους, κρατώντας τις σκέψεις τους αυστηρά για τον εαυτό τους ή μέσα στην ομάδα η οποία ένιωσε την οργή του ηγέτη. Σε πολλές ομάδες όπου υπάρχει μια καταπιεστική ηγεσία αναπτύσσεται αυτό στο οποίο ο Johnson[8] αναφέρεται ως «ο κανόνας του δεν πρέπει να μιλάς». «Αν μιλήσεις αναφορικά με το πρόβλημα τότε εσύ γίνεσαι το πρόβλημα». «Δεν είχαμε όλα αυτά τα προβλήματα στην ομάδα μας μέχρις ότου εσύ ν’ ανοίξεις το στόμα σου». Σε αυτή την κουλτούρα μυστικότητας συχνά δίνεται πνευματική δικαίωση: χρειάζεται να προστατεύσουμε την καλή μας μαρτυρία από εκείνους που ποτέ δεν πρόκειται να μας καταλάβουν». Η συμβουλή που δίνεται σε όσους διαρρηγνύουν την κουλτούρα μυστικότητας και μιλούν ανοιχτά, εκφράζεται ακόμα συχνά με πολύ «πνευματικούς» όρους. «Ήσουν ξεκάθαρα θυμωμένος εκείνη την στιγμή, δεν είπες την αλήθεια με αγάπη, όπως διδάσκει η Γραφή». Αν το άτομο δεν είναι πολύ ασφαλές στη δική του πορεία με τον Θεό, τέτοιες συμβουλές το αφήνουν να μάχεται με ενοχές και το οδηγούν ακόμη βαθύτερα στην κουλτούρα της μυστικότητας. Βεβαίως, η Βίβλος, συχνά χρησιμοποιείται για να ενισχύσει την εξουσία του ηγέτη. Αν η δική τους γνώση της Βίβλου είναι μεγαλύτερη από τη δική σου, τότε αυτή η γνώση μπορεί να γίνει μια δύναμη και να χρησιμοποιηθεί με τρόπο καταχρηστικό και συνθλιπτικό. Οι Γραφές οι οποίες σκοπό έχουν να διατρυπούν τις δικές μας καρδιές, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν όπλο για τη χειραγώγηση των άλλων. Ένα κοινό παράδειγμα κατάχρησης υπάρχει όταν η έλλειψη αφοσίωσης προς την ηγεσία ή η διαφωνία με την ηγεσία (αυτομάτως) ταυτίζεται με έλλειψη αφοσίωσης προς τον Θεό. Συχνά διαπιστώνει κανείς ως αποτέλεσμα ότι αυτοί οι οποίοι φεύγουν από την εκκλησία ή τον οργανισμό, περιγράφονται ως ελλιπούς αφιέρωσης ή μη πνευματικοί.

 

Λόγω των παραπάνω, παρουσιάζονται εδώ μερικές αρχές καλής ηγεσίας. Εκεί όπου τα παρακάτω απουσιάζουν, βρίσκεσαι πιθανότατα σε μια κατάσταση, κατάχρησης εξουσίας.

 

Αν ένας ηγέτης, ηγείται με θεία εξουσία τότε η στάση και ο σκοπός του θα είναι συνεπής με αυτό. Ο Πέτρος στις Πράξεις (5:29) ήταν απολύτως έτοιμος να μην υπακούσει τους θρησκευτικούς ηγέτες όταν τον διέταξαν να κάνει κάτι το οποίο ήταν ξεκάθαρα αντίθετο προς το αποκεκαλυμμένο θέλημα του Θεού. Μπορεί να ρωτήσεις: Είναι ο καρπός του Πνεύματος εμφανής στη ζωή και την ηγεσία του ατόμου; Κανένας δεν είναι τέλειος, όλοι θα αποτύχουν, αλλά θα περιέγραφες τον ηγέτη ως συνήθως γεμάτο αγάπη, χαρούμενο, υπομονετικό κοκ; Όπου ο ηγέτης ηγείται με την εξουσία που είναι δοσμένη από τον Θεό, θα υπάρχει μια επιθυμία να ηγείται με ένα τρόπο ο οποίος τιμάει τον Θεό που του έδωσε την εξουσία, και κατά συνέπεια, θα ανέμενε κανείς να δει τα χαρακτηριστικά τα οποία θα τιμούσαν τον Θεό στη ζωή του ηγέτη.

 

Δεύτερον, αν η εξουσία του ηγέτη είναι από τον Θεό, θα υπάρχει μια αφοσίωση προς τη Γραφή ως τον αυθεντικό Λόγο του Θεού, ο οποίος έχει την τελική εξουσία. Είναι ενδιαφέρον ότι καθώς ο Παύλος επιζητεί να βοηθήσει τον Τιμόθεο να θεμελιώσει το κύρος του, τον συμβουλεύει: «Σπούδασον να παραστήσης σεαυτόν δόκιμον εις τον Θεόν, εργάτην ανεπαίσχυντον, ορθοτομούντα τον λόγον της αληθείας» (2 Τιμ. 2:15). Το κύρος σου θα φανεί καθώς χειρίζεσαι το Λόγο του Θεού με ακρίβεια, επειδή η εξουσία προέρχεται από τον Θεό και ο Λόγος Του είναι η αυθεντία.

 

Τρίτον, νοιάζεται ο ηγέτης να δει την ανάπτυξη αυτών των οποίων ηγείται; Οι πραγματικοί ηγέτες έχουν επαρκή ασφάλεια για το ποιοι είναι ως άτομα μέσα στη σχέση τους με τον Χριστό, έτσι ώστε δεν χρειάζεται να ανταγωνιστούν με οποιονδήποτε άλλο. Όταν κάποιος άλλος επιτύχει, εκείνοι ευφραίνονται και υποστηρίζουν εκείνο το άτομο ώστε να μπορέσει να τα πάει ακόμη καλύτερα. Δεν πρόκειται να λάβουν τα εύσημα που ανήκουν σε κάποιον άλλο. Εξίσου, όταν τα πάνε καλά οι ίδιοι δεν θα κρυφτούν από την αναγνώριση. Το άτομο το οποίο συνεχώς μοιάζει να αποφεύγει την αναγνώριση, μάλλον ψάχνει για ακόμη περισσότερη επιδοκιμασία για τα κατορθώματά του, έτσι ώστε να αντισταθμίσει την έλλειψη αυτοεκτίμησης.

 

Τέταρτον, υπάρχει χώρος για ανοιχτή συζήτηση και διαφωνία; Όλα τα ζητήματα θα πρέπει να είναι ανοιχτά προς συζήτηση σε μια υγιή ομάδα. Σε ορισμένα σημεία μπορεί να υπάρχει διαφωνία, αλλά αυτή η διαφωνία δε θα πρέπει να οδηγήσει στη διάρρηξη της σχέσης και της κοινωνίας. Σε μια υγιή ομάδα θα πρέπει να υπάρχει η ελευθερία για συμφωνία, για διαφωνία και για μετάθεση της συζήτησης, σε κάποια ζητήματα, εφόσον προκαλούν υπερβολική ένταση, ώστε να ξανανοιχτούν αργότερα.

 

Πέμπτον, υπάρχει λογοδοσία;[9] Χωρίς ξεκάθαρη λογοδοσία για τον ηγέτη υπάρχει πάντοτε τεράστιο δυναμικό για διαφθορά όλων των ειδών. Έχει ο οργανισμός μια ενεργή επιτροπή διευθυντών; Στην τοπική εκκλησία, υπάρχει μια πραγματική επιτροπή από πρεσβυτέρους που κρατούν τον ηγέτη υπόλογο; Αν πρόκειται για μια ομάδα ηγεσίας, κρατούν ο ένας τον άλλο υπόλογο; Έχουν όντως αυτές οι σχέσεις πραγματικό νόημα; Μήπως ο ηγέτης του οργανισμού διάλεξε ο ίδιος την επιτροπή του; Μήπως έχει διαλέξει φίλους οι οποίοι είναι τόσο πολύ κοντά του ώστε  αδυνατούν να τον κρατήσουν πραγματικά υπόλογο;

 

Και τι γίνεται αν τώρα βλέπεις τον εαυτό σου ως ένα ανασφαλή ηγέτη ο οποίος μπορεί ακόμη και να γλίστρησε, χωρίς να το καταλάβει, προς το να γίνει ένας ηγέτης ο οποίος κακοποιεί; Μην προσπαθήσεις να ελαχιστοποιήσεις το πρόβλημα. Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα τα οποία οδήγησαν εδώ, είναι συχνά έμφυτα και βαθιά ριζωμένα. Μπορεί κάλλιστα να είναι απαραίτητο να αποχωρήσεις από την θέση ηγεσίας σου, τουλάχιστον για ένα χρονικό διάστημα, ώστε να δουλέψεις πάνω στις περιοχές ανασφάλειας στη ζωή σου. Όμως όλα δεν έχουν χαθεί, κι ο Θεός είναι Θεός απολύτρωσης. Πολλά από τα χαρακτηριστικά που παρατηρούνται σε ανασφαλείς ηγέτες είναι ζωτικής σημασίας. Τα κίνητρα, η επιθυμία σου να τα καταφέρεις, η αφοσίωσή σου είναι όλα εξαιρετικά χαρακτηρίστηκα ηγεσίας. Αν οι ανασφάλειες μπορούν να αντιμετωπιστούν και η ηγεσία σου, με τη Χάρη του Θεού, υφίσταται με σωστά κίνητρα, τότε με τις κατάλληλες ασφαλιστικές δικλίδες, θα μπορούσες να είσαι ένας πολύ αποτελεσματικός ηγέτης. Αυτές οι δικλίδες ασφαλείας θα περιελάμβαναν ρεαλιστικές σχέσεις λογοδοσίας με ανθρώπους οι οποίοι γνωρίζουν τα προβλήματα τα οποία υπήρξαν στην ηγεσία σου. Πρέπει να υπάρχει μια δέσμευση να δουλέψεις, πιθανότατα με τους συντρόφους λογοδοσίας σου, προς την κατεύθυνση μιας μεγαλύτερης ισορροπίας στη ζωή σου. Μέχρι αυτό το σημείο η εργασία σου ήταν πιθανότατα υπερβολικά επικρατούσα στη ζωή σου. Χρειάζεται να δώσεις πολύ περισσότερο χρόνο σε σχέσεις, συμπεριλαμβανομένης της σχέσης σου με τον Κύριο. Το σημείο στο οποίο εστίαζε αυτή η σχέση μέχρι τώρα, ήταν μάλλον η σχέση σου προς τον Θεό ως υπηρέτης Του. Χρειάζεται να δώσεις χρόνο να αναπτύξεις τη σχέση σου ως γιος ή κόρη Του. Και παρεμπιπτόντως, δεν υπάρχει τίποτα το κακό στο να έχεις ένα καλό χόμπι ή ακόμη και δύο!