Εξομολόγηση – αποκατάσταση, αλλά και συνέπειες. (Β΄ Σαμ. 12:1-14)
Δρ Ανανίας Καβάκας, Νευρολόγος-Ψυχίατρος
Μερικοί νομίζουν ότι οι συνέπειες της αμαρτίας τους θα είναι μια απευθείας τιμωρία από το Θεό. Αυτό γίνεται σπάνια, όπως στην περίπτωση της αδελφής του Μωυσή ή του Γιεζεί του υπηρέτη του Ελισσαιέ, που έγιναν αμέσως λεπροί επειδή αμάρτησαν (Αριθμ. 12:9-10,Β΄ Βασ. 5:26-27), του Ανανία και της Σαπφείρας, που έπεσαν νεκροί επειδή είπαν ψέματα (Πράξ. 5: 1-19), ή του Ελύμα του μάγου, που έχασε αμέσως το φως του (Πράξ. 13:8-11).
Πιο συχνά ο Θεός κάνει αυτό που ο απόστ. Παύλος αναφέρει: «Επειδή ό,τι δύναται να γνωρισθή περί Θεού, είναι φανερόν εν αυτοίς· διότι ο Θεός εφανέρωσε τούτο προς αυτούς. Επειδή τα αόρατα αυτού βλέπονται φανερώς από κτίσεως κόσμου νοούμενα δια των ποιημάτων, η τε αΐδιος αυτού δύναμις και η θειότης, ώστε αυτοί είναι αναπολόγητοι …Δια τούτο και παρέδωκεν αυτούς ο Θεός δια των επιθυμιών των καρδιών αυτών εις ακαθαρσίαν, ώστε να ατιμάζωνται τα σώματα αυτών μεταξύ αυτών» (Ρωμ. 1: 19,29,24).
Η τιμωρία για μας είναι η εγκατάλειψή μας από το Θεό. Τότε εμείς, ακολουθώντας τους δικούς μας δρόμους, αρχίζουμε να ζούμε όλο και πιο πολύ σύμφωνα με τις επιθυμίες της καρδιάς μας, η οποία όμως «είναι απατηλή υπέρ πάντα και σφόδρα διεφθαρμένη» (Ιερ.17:9), δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για δεινά σε μας και τις οικογένειές μας.
Αυτό ακριβώς ήταν που ο Νάθαν προανήγγειλε για το Δαβίδ και την οικογένειά του και πραγματικά δεν άργησε να συμβεί. Δύο από τα παιδιά του, ο Αμνών και ο Αβεσσαλώμ έδρασαν όπως σχεδόν ο Δαβίδ, μιμούμενοι προφανώς τον πατέρα τους: παράνομο σεξ, ψέμα, βία (Β΄ Σαμ. 13: 1–33, 16: 20-22). Δύο από τα παιδιά του Δαβίδ σκοτώθηκαν (Β΄ Σαμ. 13: 28–33, ιη΄ 14–15) και ένα πέθανε πρόωρα (Β΄ Σαμ. 12: 18).
Οι συνέπειες είναι τα φυσιολογικά επακόλουθα των επιλογών μας. Αν, π.χ., ως σύζυγοι επιλέξουμε τη μέθοδο της κυριαρχίας μας επάνω στο/στη σύζυγό μας ή στα παιδιά μας, θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε την αντίδρασή τους και αργά ή γρήγορα κάποιοι άλλοι θα επιβληθούν και θα κυριαρχήσουν επάνω σε μας.
Αν επιλέξουμε την αδιαφορία απέναντί τους, πιστεύοντας ότι μ’ αυτό τον τρόπο θα ικανοποιήσουμε καλύτερα τις φιλοδοξίες μας , αργά ή γρήγορα θα αντιμετωπίσουμε τη δική τους αδιαφορία απέναντί μας, τη στιγμή μάλιστα που θα έχουμε την ανάγκη τους.
Αν επιλέξουμε τη βία, θα αντιμετωπίσουμε βίαιες αντιδράσεις και θα γίνουμε κακό πρότυπο για μίμηση από τα παιδιά μας. Αν απατήσουμε τη γυναίκα μας, πολύ πιθανόν θα κάνει το ίδιο και ο γιος μας στη γυναίκα του και αν εσείς οι γυναίκες χωρίσετε τον άντρα σας, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το ίδιο να κάνει και η κόρη σας.
Εξάλλου, είναι γνωστό ότι συχνά οι άντρες παντρεύονται γυναίκες λίγο πολύ σαν τη μητέρα τους και οι γυναίκες παντρεύονται άντρες που έχουν πολλά χαρακτηριστικά του πατέρα τους.
Εξομολόγηση και αποκατάσταση
Ο προφήτης Νάθαν χωρίς περιστροφές και ριψοκινδυνεύοντας τη ζωή του μετέφερε το σκληρό μήνυμα του Θεού στο Δαβίδ και μάλιστα δημόσια. Ποια ήταν η αντίδραση του Δαβίδ; Μπορούσε κάλλιστα να πει: «Ποιος είσαι εσύ που μιλάς μ’ αυτό τον τρόπο σε μένα; Πώς τολμάς να διασύρεις ένα βασιλιά;» και να δώσει να τον σκοτώσουν.
Ο Δαβίδ μπορούσε να αρνηθεί και να απορρίψει την προσπάθεια του Θεού να τον βοηθήσει να συνέλθει. Μπορούσε να αγανακτήσει για το δημόσιο διασυρμό. Σε τέτοια περίπτωση θα παρέμενε στο κατάντημά του: Επιθυμία κακή, μοιχεία, ψέμα, δολοπλοκία, φόνος αθώου ανθρώπου, υποκρισία. Ευτυχώς όμως δεν το έκανε. Αντίθετα, με μια απλή φράση εξομολογήθηκε δημόσια την αμαρτία του, χωρίς να προβάλει δικαιολογίες. «Έχω αμαρτήσει ενώπιον του Κυρίου» (εδ. 13) είπε δημόσια, χωρίς να υπολογίσει τι θα σκεφτόταν όλος ο κόσμος γι’ αυτόν.
Ο Δαβίδ δε ζήτησε να μην έρθουν οι συνέπειες των πράξεών του επάνω του, ίσως επειδή ήξερε ότι αυτές ήταν αναπόφευκτες. Ούτε ήξερε ότι ο Θεός θα τον συγχωρούσε.
Η μοιχεία και ο φόνος ενός ανθρώπου τιμωρούνταν, σύμφωνα με το μωσαϊκό νόμο, με θανατική καταδίκη (Έξοδ. 21: 12, Δευτ. 22: 22). Ο Δαβίδ έπρεπε να καταδικαστεί «δις εις θάνατον». Το έλεος όμως του Θεού φάνηκε σ’ αυτόν, όπως φαίνεται και στη δική μας τη ζωή. Ο Νάθαν, εκπροσωπώντας το Θεό, του είπε: «Ο Κύριος παρέβλεψε το αμάρτημά σου· δεν θέλεις αποθάνει» (Β΄ Σαμ. 12: 13).
Όμως ο Νάθαν είπε ότι το παιδί που θα γεννιόταν απ’ αυτούς θα πέθαινε, ως συνέπεια της αμαρτίας του Δαβίδ, ίσως σαν μια προαπεικόνιση της ημέρας κατά την οποία ένα άλλο αθώο παιδί του Δαβίδ, ο Αμνός του Θεού, θα πέθαινε για τις αμαρτίες όχι μόνο του Δαβίδ, αλλά όλου του κόσμου (Ιωάν. 1: 29) ώστε να μην απολεστεί ο καθένας που πιστεύει σ’ Αυτόν, αλλά να έχει ζωή αιώνια (Ιωάν. 3: 16).
Η δημόσια λοιπόν εξομολόγηση και η ταπείνωση του Δαβίδ τού χάρισε τη συγχώρηση. Ο Δαβίδ ξανάγινε «άνθρωπος κατά την καρδίαν» του Θεού, ένας βαθυστόχαστος υμνογράφος που με τους ψαλμούς του εμπνέει και οδηγεί εκατομμύρια πιστών σε αληθινή λατρεία και προσκύνηση του Θεού (Ιωάν. 4: 23), προσφέροντας συγχρόνως παρηγοριά στη θλίψη και ελπίδα στην απελπισία, καθώς στρέφει την καρδιά και την ψυχή μας σ’ Εκείνον, για τον οποίο δεν υπάρχει τίποτα αδύνατο (Λουκ. 1: 37).
Παρ’ όλα αυτά, ο Δαβίδ δεν μπόρεσε να αποφύγει τις συνέπειες των άνομων πράξεών του. Ό,τι είπε ο Θεός με το στόμα του Νάθαν, έγινε (Β΄ Σαμ. 12: 18, !3: 1-30, !6: 21–22, 18: 14-15), όπως θα γίνει και με μας αν θελήσουμε να παίξουμε με την αμαρτία. Ακόμη, ο Δαβίδ δεν έγινε ποτέ ξανά αυτό που ήταν πριν. Από κείνη τη στιγμή και μετά άρχισε η βαθμιαία μείωση της επιρροής του στο περιβάλλον του, με την ανταρσία του ενός μετά το άλλο των παιδιών του (Β΄ Σαμ. 15: 10–17, Α΄ Βασ. 1: 5–13).
Ευτυχώς, η καρδιά του Δαβίδ αγγίχτηκε από τον έλεγχο και συνήλθε. Το πάθημά του έγινε μάθημα για να προσκολληθεί περισσότερο στο Θεό και να τηρεί τις εντολές Του. Οι ψαλμοί που έγραψε στη συνέχεια είναι έκφραση μιας καρδιάς που είχε μετανοήσει ειλικρινά και είχε συνειδητοποιήσει ότι μόνο ο Θεός μπορεί να χτίσει καρδιά καθαρή μέσα στον καθένα από μας και να ανανεώσει μέσα μας ένα πνεύμα, που θα το χαρακτηρίζει η ευθύτητα (Ψαλμ. 51: 10).
Γι’ αυτό στη μνήμη μας ο Δαβίδ δεν έχει μείνει σαν μια αποτυχία, αλλά σαν μια επιτυχία. Το κεντρικό σημείο της ζωής του δεν ήταν η πτώση, αλλά η ειλικρινής μετάνοια και η ανανέωση του πνεύματός του.
Το ερώτημα είναι: Ποιο είναι το κεντρικό σημείο της δικής μας ζωής; Ίσως κι εμείς σαν το Δαβίδ να ακούμε αυτή τη στιγμή τη φωνή του Θεού, διαμέσου κάποιου οργάνου Του. Φωνή που δε χαϊδεύει, αλλά ξεσκεπάζει τις άνομες πράξεις μας και αναγγέλλει τις δυσάρεστες συνέπειες που θα έλθουν σε μας. Λόγια Θεού σκληρά, που θέλουν να μας βοηθήσουν να συνέλθουμε.
Τι θα κάνουμε; Θα τα απορρίψουμε; Θα είναι κρίμα. Ας εκμεταλλευτούμε την ευκαιρία που μας δίνει ο Θεός. «Έχω αμαρτήσει ενώπιον σου, Κύριε», ας Tου πούμε, επειδή μόνο η ειλικρινής μετάνοια φέρνει την αποκατάσταση των σχέσεών μας με το Θεό.
Εύχομαι να το κάνουμε όλοι, όσοι τυχόν βρισκόμαστε σε παρόμοια με το Δαβίδ κατάσταση.
Ευλογημένο ας είναι το όνομα του Κυρίου και Θεού μας.