Η αμέλεια είναι μια στάση και ένας τρόπος συμπεριφοράς όπου επιδεικνύεται ολιγωρία και αδράνεια, αδιαφορία και παραμέληση για όλων των ειδών τα πράγματα. Όταν κάποιος αμελεί κάτι, σημαίνει ότι δεν φροντίζει γι’ αυτό ούτε του δίνει την απαραίτητη σημασία και προσοχή και καθετί που αμελείται καταντά ατροφικό, ανενεργό και στο τέλος νεκρώνεται. Η ‘νέκρωση’ είναι περίπου όπως η ‘νάρκωση’ ή η ‘αναισθησία’ στην ιατρική, που επιφέρουν οι γιατροί όταν πρόκειται να κάνουν κάποια επέμβαση, ώστε ο ασθενής να μην αισθάνεται τον πόνο. Στα πνευματικά, η νέκρωση εφαρμόζεται με ευεργετικό τρόπο, ώστε ορισμένες κακές συνήθειες ή τρόποι που παλιά ήταν μέρος της ζωής μας να νεκρώνονται και να αδρανοποιούνται (Κολοσσαείς 3:5).

Η ζωή του καθενός μας είναι γεμάτη με παραδείγματα όπου παραλείψαμε ή παραμελήσαμε κάτι το σημαντικό και στη συνέχεια θερίσαμε όλες τις δυσάρεστες συνέπειες. Κάποτε είναι με πόνο, κάποτε με τη δυσάρεστη αίσθηση της πικρίας, κάποτε με οργή και θυμό και πολλές φορές δεν συγχωρούμε τον εαυτό μας για την ολιγωρία και την αμέλειά μας. Αλλά ο θερισμός έρχεται αδιακρίτως, ‘γιατί ότι σπείρει ο άνθρωπος αυτό και θα θερίσει’ (Γαλάτες 6:7), είτε για καλό (στο πνεύμα) είτε για κακό (στη σάρκα). Αργά ή γρήγορα και χωρίς εξαίρεση, θερίζουμε εκείνο που σπείραμε κι αυτό είναι μια μεγάλη πραγματικότητα.

Από πνευματικής άποψης, όμως, η αμέλεια έχει τρομερές συνέπειες, που επεκτείνονται και επηρεάζουν και τη μελλοντική μας κατάσταση. Ο άνθρωπος του Θεού πρέπει με κάθε φροντίδα και σπουδή να επιμελείται των πνευματικών πραγμάτων του Θεού, έτσι ώστε αυτά να τρέφονται, να ασκούνται και να ενδυναμώνονται. Η εξάσκηση είναι μέρος της πνευματικής μας ανάπτυξης και τελειοποίησης (Εβραίους 5:11-14). Οι χριστιανοί, προς τους οποίους έγραφε ο απόστολος, ακριβώς λόγω της έλλειψης προσοχής και προσήλωσης στα του Θεού, κατάντησαν νωθροί στην ακοή με όλες τις δυσάρεστες επιπτώσεις, μερικές από τις οποίες καταγράφονται στην επιστολή.

Στο αρχαίο κείμενο της Καινής Διαθήκης η λέξη ‘αμέλεια’ χρησιμοποιείται ως ρήμα σε τρεις διαφορετικές περιπτώσεις που σχετίζονται με πολύ σημαντικούς τομείς της πνευματικής μας ζωής και με πράγματα που δεν μπορούμε να αφήσουμε απαρατήρητα και παραμελημένα,  χωρίς μεγάλη απώλεια και κόστος στην πνευματική μας ζωή.

Σε μια τέταρτη περίπτωση αναφέρεται ως ενέργεια του ίδιου του Θεού. Σ’ αυτή την περίπτωση είναι σχετικά με τον λαό Ισραήλ που, λόγω της απείθειάς τους, δεν ενέμειναν στην Διαθήκη που είχε κάνει ο Θεός μαζί τους κι έτσι τους αμέλησε, με όλα τα γνωστά και δυσάρεστα επακόλουθα για τον λαό εκείνο. Όλες οι προμήθειες και διαδικασίες που θα τους αναμόρφωναν αμελήθηκαν από τον Θεό (Εβραίους 8:9). Η λυπηρή αυτή εξέλιξη στην ιστορία του λαού Ισραήλ είναι κάτι που πρέπει να μας διδάσκει και να μας συνετίζει, ώστε να μην πέσουμε κι εμείς στο ίδιο παράδειγμα της απείθειας (Εβραίους 4:11).

 

Αμέλεια σχετικά με το κάλεσμα στην βασιλεία των ουρανών

(Ματθαίος 22:1-14)

Στην πρώτη περίπτωση η αμέλεια σχετίζεται με το κάλεσμα από τον Θεό προς τους ανθρώπους και παραβάλλεται με το κάλεσμα στους γάμους του υιού κάποιου βασιλιά. Είναι μια παραβολή του Κυρίου μας σχετικά με την βασιλεία των ουρανών και τον κίνδυνο να αποκλειστούν ορισμένοι καλεσμένοι ακριβώς λόγω αμέλειας:  «..Ιδού, ετοίμασα το γεύμα μου, οι ταύροι μου και τα θρεφτάρια μου είναι σφαγμένα, και όλα είναι έτοιμα. Ελάτε στους γάμους. Εκείνοι, όμως, ΑΜΕΛΗΣΑΝΤΕΣ, αναχώρησαν, ο ένας μεν στο χωράφι του, ο άλλος δε στο εμπόριό του…». Κι όταν ο βασιλιάς οργισμένος εκφέρει την κρίση του, λέει γι’ αυτούς:   «…ο γάμος μεν είναι έτοιμος, αλλ’ οι καλεσμένοι δεν ήταν άξιοι…»

Βλέπουμε ότι η αμέλεια σ’ αυτή την περίπτωση είναι η βασική αιτία για τον αποκλεισμό των προσκαλεσμένων. Η αμέλεια, που τους έκανε να κοιτάξουν με περιφρόνηση και υποτίμηση στην πρόσκληση του βασιλιά, ήταν προσβολή προς το πρόσωπό του. Και στο τέλος επέφερε σ’ αυτούς την αποβολή, επειδή απέδειξαν ότι ήταν ανάξιοι στο να μπουν και να απολαύσουν από τα αγαθά που τους πρόσφερε.

Από τις ενέργειές τους, όμως, δεν φαίνεται να ήταν άνθρωποι αδρανείς στα μάτια των υπόλοιπων ανθρώπων, αλλά μάλλον άνθρωποι εργατικοί, ίσως με πολύ καλά αποτελέσματα στις επιχειρήσεις και τη διαχείριση των περιουσιών τους. Ίσως ακόμη και σε όλες τις κοινωνικές τους υποχρεώσεις και σχέσεις να ήταν κατά πάντα άψογοι. Κι ο λόγος της αμέλειάς τους βρισκόταν στο ότι μάλλον επιμελούνταν και φρόντιζαν όλα εκείνα τα άλλα εις βάρος της πρόσκλησης στο επίσημο γεύμα του βασιλιά την οποία παραμελούσαν.

«Κανένας δεν μπορεί», είπε ο Κύριος, «να υπηρετεί δύο κυρίους. Επειδή ή τον ένα θα μισήσει και τον άλλο θα αγαπήσει, ή στον ένα θα προσκολληθεί και τον άλλον θα καταφρονήσει. Δεν μπορείτε να υπηρετείτε τον Θεό και τον Μαμμωνά» (δηλαδή το σύστημα της πολιτισμένης ζωής που οργανώνεται και ενεργεί, χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τον Θεό) (Ματθαίος 6:24).

Σ’ αυτό το γεύμα όλα ήταν έτοιμα και το μόνο που χρειάζονταν οι καλεσμένοι ήταν να ανταποκριθούν και να έρθουν για να απολαύσουν όλα που θα τους πρόσφερε ο βασιλιάς. Σε αντίθεση, η επιλογή τους σήμαινε μόχθο και κόπο που έπρεπε οι ίδιοι να κάνουν. Στον πνευματικό χώρο θα μπορούσαμε να τους παρομοιάσουμε με τους ανθρώπους των έργων και της δραστηριότητας που απορρίπτουν και περιφρονούν τη χάρη και τη δωρεά της χάρης μέσα στον Χριστό (Ρωμαίους 5:15).

Με τον ίδιο τρόπο παραλληλίζεται το κάλεσμα του Θεού προς όλους τους ανθρώπους και το οποίο πολλοί, ακριβώς λόγω αμέλειας ή ενασχόλησης με άλλα πράγματα του κόσμου τούτου, περιφρονούν και δεν ανταποκρίνονται σ’ αυτό και επομένως δεν μπαίνουν στη βασιλεία που ο Θεός ετοίμασε και προσκαλεί.

 

Τελειώνοντας την παραβολή Του ο Κύριος λέει: «Επειδή πολλοί είναι οι καλεσμένοι,  λίγοι όμως οι εκλεκτοί». Λίγοι είναι εκείνοι που αποδεικνύονται άξιοι για τον Θεό, που Τον λαμβάνουν σοβαρά υπόψη όσο και τις παραινέσεις Του και με πίστη ζητούν να Τον υπηρετήσουν με όλη τους την καρδιά.

Αμέλεια σχετική με τη σωτηρία

(Εβραίους 2:1-4)

Η σωτηρία δεν είναι κάτι που συνέβηκε σε μας κάποτε στο παρελθόν και έμεινε ένα στάσιμο, ιστορικό γεγονός κάποιας ημέρας τότε, αλλά είναι μια συνεχής σχέση και κοινωνία με τον Σωτήρα. Σωθήκαμε, σωζόμαστε και θα σωθούμε είναι η αποκάλυψη που δίνουν οι Γραφές. Είναι μια ζωτική, παρούσα εμπειρία που επεκτείνεται, μας καταλαμβάνει και μας διακατέχει όλο και περισσότερο (1 Πέτρου 2:2). Γι’ αυτό τον λόγο η Αγία Γραφή μας παροτρύνει με επιτακτικό τρόπο να επιμελούμαστε αυτή τη σωτηρία (Φιλιππησίους 2:12). Βρισκόμαστε μέσα στον κόσμο και τις συνθήκες της ζωής που ζούμε και αντιμετωπίζουμε όλων των ειδών τις προκλήσεις και προβλήματα και πειρασμούς. Και ευχαριστούμε, βέβαια, τον Κύριο ότι δεν μας αφήνει να πειραστούμε περισσότερο από όσο μπορούμε να βαστάξουμε, αλλά είναι ακριβώς μέσα σε όλα αυτά που η σωτηρία που μας παρέχει ο Κύριος, διαμέσου της πίστης μας σ’ Αυτόν,  προσφέρεται για να νικούμε και να τα υπερβαίνουμε όλα, αντιμετωπίζοντάς τα μέσα στη χάρη Του. Ο πιστός τού Θεού διαμέσου όλων αυτών αυξάνεται μέσα σε αυτή και προχωρεί από την νηπιακή κατάσταση σε ωριμότητα και καθίσταται πνευματικά ένας άρτιος και τέλειος άνθρωπος. Μέσα σε αυτόν η θαυμαστή χάρη και η τιμή που του έκανε ο Θεός καρποφορεί και επαινείται και δεν ματαιώνεται ή απαξιώνεται (2 Κορινθίους 6:1).

Δεν αρμόζει λοιπόν σε κανένα από μας που Τον πιστεύουμε,  να περιφρονούμε ή να αμελούμε με απερισκεψία αυτή την θαυμαστή χάρη και δωρεά που ήλθε σε μας, με τόσες επιβεβαιώσεις από τον Θεό, αλλά μάλλον να την εγκολπωθούμε με όλη τη δύναμη τού είναι μας και να την κρατήσουμε με όλη την καρδιά μας μέχρι το τέλος, επειδή, «..πώς θα ξεφύγουμε, αν αμελήσουμε μια τόσο μεγάλη σωτηρία; Η οποία, αφού άρχισε να διακηρύττεται διαμέσου του Κυρίου, βεβαιώθηκε σε μας από εκείνους που άκουσαν». (Εβραίους 2:3). Η αδιαφορία και η αμέλειά για αυτήν μας φέρνει εσωτερικά σε ασθένεια και αδυναμία και δεν απολαμβάνουμε την πληρότητά της.

Κι όχι μόνο αυτό, αλλά επιπλέον, όπως μας προειδοποιεί αυτή η επιστολή, η αμέλεια ίσως να γίνει προπομπός και να εξελιχτεί σε χειρότερες καταστάσεις και να φθάσει μέχρι το σημείο όπου ‘να καταπατηθεί ο Υιός του Θεού, το αίμα της Διαθήκης να θεωρηθεί κοινό και να υβριστεί το Πνεύμα της χάρης’ (Εβραίους 10:29). Αυτό είναι μια τρομακτική εξέλιξη για την οποία η επιστολή μας προειδοποιεί με σαφήνεια.

Αμέλεια σχετική με τη διακονία και υπηρεσία μας προς τον Θεό και την Εκκλησία

(1 Τιμόθεον 4:14)

Σ’ αυτή την περίπτωση η αμέλεια είναι σχετική με την υπηρεσία και το έργο που μας καλεί ο Κύριος να εργαστούμε και για το οποίο μας προικίζει με χάρισμα, ικανότητα, δηλαδή, που εμείς δεν είχαμε εξ ιδίων, αλλά που Εκείνος μας χορηγεί. Σ’ αυτό παροτρύνει ο απόστολος Παύλος τον Τιμόθεο να επικεντρώσει όλες του τις δυνάμεις, ώστε να είναι ενεργός και καρποφόρος στον Θεό και στην Εκκλησία.

Στην Παλαιά Διαθήκη λέγεται ότι είναι «καταραμένος εκείνος που εργάζεται με αμέλεια το έργο του Κυρίου, κι είναι καταραμένος εκείνος που με το ξίφος του αποφεύγει να χύσει αίμα» (Ιερεμίας 48:10). Όταν έχουμε κατά νου ότι ένας εργάτης του Κυρίου αντιπροσωπεύει τον Ίδιο προς τους ανθρώπους και ότι βαστάζει το όνομα και την τιμή του Κυρίου, τότε καταλαβαίνουμε τη δύναμη αυτού του λόγου και γιατί πρέπει ένας εργάτης του Κυρίου να σπουδάζει (να φροντίζει με επιμέλεια) να παραστήσει τον εαυτό του δόκιμο στον Θεό, ως εργάτη που δεν έχει το παραμικρό να ντρέπεται, ο οποίος ορθοτομεί τον λόγο της αλήθειας (2 Τιμόθεον 2:15). Αυτό πρέπει να διακατέχει ένα εργάτη του Θεού, ώστε με συγκεντρωμένη την προσοχή του και προσπάθεια στα θεία πράγματα να σκοπεύει στην έγκριση και την επιδοκιμασία Του. Δεν πρέπει ο άνθρωπος του Θεού να συμπεριφέρεται με ελαφρότητα ή να χειρίζεται τον λόγο Του άσοφα και με προχειρότητα.

Σχετικά με αυτό, διαβάζουμε τον τρόπο της συμπεριφοράς του αποστόλου Παύλου και μεταξύ των εκκλησιών αλλά και προς τους ‘έξω’ όπως μας τον περιγράφει ο ίδιος στις διάφορες επιστολές του. Ο τρόπος που χειριζόταν τον λόγο του Θεού ήταν χωρίς να τον δολώνει ή να τον υποβιβάζει, αλλά με την φανέρωση της αλήθειας, στην οποία και ο ίδιος συμμορφωνόταν,  εξάγγελλε, στη συνέχεια,  τον λόγο ανόθευτο, ευθύ και ολόκληρο (2 Κορινθίους 4:1-2 και  4:5-13 όπως και σε άλλα μέρη).

Σπούδασε να παραστήσεις τον εαυτόν σου δόκιμο στον Θεό

(2 Τιμόθεο 2:15)

Η σπουδή είναι ο τρόπος της προσέγγισής μας και για τη ζωή όσο και για το έργο μας προς τον Θεό. Αυτή φέρνει την ανάγκη της αμεσότητας, ώστε τα απαιτούμενα από τον Θεό να μην χωρούν αναβολή αλλά μάλλον προσοχή και επίσπευση. Η σπουδή είναι η βασική ανάγκη για όποιον θέλει να προκόψει σε οποιοδήποτε τομέα της ζωής. Πόσο περισσότερο πρέπει να είναι και για μας ο τρόπος με τον οποίο φροντίζουμε τα της αιώνιάς μας ζωής και ύπαρξης!

Ο απόστολος Πέτρος,  εισάγοντας την δεύτερή του επιστολή, μιλά γι’ αυτή τη σπουδή που πρέπει να καταβάλουμε, ώστε να προσθέσουμε ότι είναι αναγκαίο για να φθάσουμε στην επίγνωση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και να μη παραμένουμε ούτε αργοί ούτε άκαρποι σ’ αυτό: «Ακριβώς γι’ αυτό, αφού καταβάλετε κάθε επιμέλεια (πάσαν σπουδή) προσθέστε στην πίστη σας την αρετή… επειδή αν όλα αυτά υπάρχουν σε σας και περισσεύουν, σας κάνουν όχι αργούς ούτε άκαρπους στην επίγνωση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού».

Αν σε κάποιον, λέει, δεν υπάρχουν αυτά λησμόνησε τον καθαρισμό των παλιών του αμαρτιών. Η πρωταρχική εμπειρία της σωτηρίας κάποιου κινδυνεύει ακριβώς επειδή αμελείται. «Γι’ αυτό αδελφοί», λέει, «επιμεληθείτε περισσότερο (σπουδάσατε) να κάνετε βέβαιη την κλήση και την εκλογή σας» (2 Πέτρου 1:3-11). Μ’ αυτό τον τρόπο βεβαιώνουμε την κλήση μας όσο και την εκλογή μας από τον Θεό. Αυτό δεν σημαίνει ότι εμείς παράγουμε την σωτηρία μας, αλλά, αφού έχουμε αρχίσει μ’ αυτήν, μπορούμε να την επεξεργαζόμαστε και να την επιμελούμαστε. Άλλο είναι το να προσπαθεί κάποιος με τα δικά του έργα και δυνάμεις να σωθεί και άλλο, αφού έχει σωθεί με τη χάρη του Θεού, να εργάζεται για τη σωτηρία του και να την αυξάνει με υπακοή και συνεργασία με το Άγιο Πνεύμα (Φιλιππησίους 2:12). Γι’ αυτό μας λέει ο απόστολος Πέτρος, ο Θεός μας χάρισε όλα τα εφόδια που έχουμε ανάγκη, αφού αποφύγαμε την διαφθορά στην οποία ζούσαμε, να γίνουμε με αυτά κοινωνοί της θείας φύσης του Θεού.

Επιπλέον, όμως, εργαζόμενοι με κάθε σπουδή και προσοχή σ’ αυτά, η είσοδός μας στην βασιλεία του Κυρίου μας και Σωτήρα Ιησού Χριστού θα είναι για μας πλούσια κι όχι μόλις και μετά βίας – μόλις που να σωθούμε.

Εμμονή, τάξη και συστηματική προσέγγιση στην προσευχή και στον λόγο του Θεού

(Ψαλμός 1)

Μαζί με την σπουδή η επιμέλεια προϋποθέτει τάξη και συστηματική προσέγγιση των πραγμάτων. Το ακατάστατο ενός χαρακτήρα υποδεικνύει διψυχία και διγνωμία. Ενώ ο άνθρωπος του Θεού μαθαίνει σιγά σιγά να αντιμετωπίζει τις διάφορες συνθήκες της ζωής με την απλότητα μέσα στον Χριστό. Με τα μάτια του στραμμένα προς τον Κύριο δεν αφήνει τον κόσμο και τις διάφορες ηδονές του να τον παρασύρουν στο ρεύμα της ακατάσχετης μέριμνας και ανησυχίας. Μαθαίνει να σταθεροποιείται, με βάση την αλήθεια του Θεού και να μην ταλαντεύεται από τις προκλήσεις και προσφορές του κόσμου. Μαθαίνει μαζί με τον Κύριό του να μην πειράζεται και να ελκύεται από αυτά,  αλλά μάλλον να ικανοποιείται και να χαίρεται και να ευδοκιμεί μέσα στην αλήθεια και τη χάρη του Θεού.

Για την πρακτική εξάσκηση προς αυτό τον σκοπό έχουμε την προσευχή και τη μελέτη του λόγου του Θεού. Κι όταν αυτά προσεγγίζονται με ένα συστηματικό, προσεκτικό τρόπο,  φέρνουν προκοπή και αποδίδουν καρπό. Αυτό είναι το συμπέρασμα που βγαίνει και από τις διάφορες προσωπικές ιστορίες που διαβάζουμε στην Αγία Γραφή, όσο και από τη διδαχή διαμέσου της Γραφής: «επειδή ολόκληρη η Γραφή είναι θεόπνευστη, και ωφέλιμη για διδασκαλία, για έλεγχο, για επανόρθωση, για διαπαιδαγώγηση, που γίνεται με δικαιοσύνη, για να είναι ο άνθρωπος του Θεού τέλειος, ετοιμασμένος για κάθε έργο αγαθό» (2 Τιμόθεον 3:16-17).

Ο πρώτος ψαλμός στην Παλαιά Διαθήκη μας δίνει περιληπτικά την εικόνα και αντιπαραβάλλει τις δύο μεγάλες τάξεις των ανθρώπων: Των δικαίων και των αδίκων, την διαγωγή, τον τρόπο ζωής και το τέλος και της μιας τάξης όσο και της άλλης.

Το ουσιαστικό χαρακτηριστικό της ζωής του δικαίου είναι ότι το θεμέλιο πάνω στο οποίο βασίζεται είναι ο νόμος και λόγος, βέβαια, του Θεού. Όπως και ο Κύριος ανάφερε, ως απάντηση σε έναν από τους πειρασμούς Του, ότι ο άνθρωπος δεν θα ζήσει μόνο με ψωμί, αλλά με κάθε λόγο που βγαίνει από το στόμα του Θεού (Ματθαίος 4:4).

Ο ψαλμός μάς δίνει εικονικά μια σύντομη περιγραφή της επιμέλειας και της επικεντρωμένης προσοχής ενός ανθρώπου ειδικά στο νόμο και τον λόγο του Θεού: «Μακάριος ο άνθρωπος …που το θέλημα του είναι στον νόμο του Κυρίου και στον νόμο του μελετά ημέρα και νύχτα» (Ψαλμός 1:1-2). Επικεντρωμένος σ’ αυτό, ο πιστός άνθρωπος παρομοιάζεται σαν το δέντρο που αντλεί νερά συνεχώς και αποδίδει τον καρπό του στον καιρό του. Η επιμελημένη αντιμετώπιση των πραγμάτων μάς καθιστά ενεργούς και γίνεται μέσα στο πνεύμα και την αναμονή της καρποφορίας.

Με τέτοια στάση στην καρδιά και εξάσκηση, οι δύσκολες μέρες και τα εμπόδια αντιμετωπίζονται. Το σταθερό και συνεχές παραμένει και είναι βοήθεια στο να νικούμε το πονηρό του κόσμου και όλες τις εναντιώσεις ή αντιθέσεις.

«..Δεν μαραίνεται και όλα όσα αν πράττει θα ευοδωθούν». Δεν υπάρχει καιρός ξηρασίας και αδράνειας για τέτοιον άνθρωπο, αλλά μια συνεχής πνευματική δροσιά τον διακατέχει και τον εμπλουτίζει και καρποφορεί.

Το δέντρο είναι «φυτεμένο», δηλαδή δεν μετακινείται, αλλά επικεντρωμένο και σταθερό σε έναν τόπο και σκοπό: Να φέρει καρπό. Η φυσιολογική κατάσταση και προορισμός της καρποφορίας επιτελείται. Έτσι είναι και με τον άνθρωπο που συστηματικά και με συνέπεια παραμένει πιστός σε πρακτικές που ο Κύριος έθεσε.

«Ο Κύριος γνωρίζει τον δρόμο των δικαίων». Βήμα με βήμα, σταθερά και πιστά ο δίκαιος γεμίζει τη ζωή του. Κάθε του βήμα γίνεται μπροστά στον Κύριο κι έχει βαρύτητα. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια η εξάσκηση στην προσευχή και τη μελέτη του λόγου αργά ή γρήγορα αποφέρει καρπό.

Μια τέτοια ζωή δεν είναι κούφια και γεμάτη με ματαιότητα,  που στο τέλος θα αφανιστεί με το φύσημα του ανέμου, «σαν το λεπτό άχυρο που το παρασύρει ο άνεμος», αλλά μια καρποφόρα, υγιής ζωή που απορρέει από την επιμέλεια και την επικέντρωση στο πρόσωπο, το έργο και τον λόγο του Κυρίου.