Απόσπασμα από το έργο του Ιώσηπου

Η Aρχαία Ιστορία των Εβραίων (Antiquities of the Jews)

«Τώρα ο Αλέξανδρος, αφού κατέκτησε τη Γάζα, έσπευσε ν’ ανέβει στην Ιερουσαλήμ. Ο Γιαντούα, ο Αρχιερέας, όταν το άκουσε αυτό, καταλήφθηκε από μεγάλη αγωνία και πανικό γιατί δεν ήξερε πώς να συμπεριφερθεί στους Μακεδόνες, δεδομένου ότι ο βασιλιάς ήταν δυσαρεστημένος με την προηγούμενη ανυπακοή των Ιουδαίων. Γι αυτό το λόγο διέταξε όλο το λαό να κάνει παρακλήσεις και να πάνε όλοι μαζί να προσφέρουν θυσία στο Θεό με αίτημα να προστατέψει το λαό τους και να τον λυτρώσει από τους επικείμενους κινδύνους. Μετά την προσφορά της θυσίας ο Θεός ειδοποίησε τον Αρχιερέα με όνειρο να αναθαρρήσει, να στολίσει την πόλη και ν’ ανοίξει τις πύλες. Επίσης ότι όλοι πρέπει να ντυθούν με λευκά ενδύματα, ενώ οι ιερείς και ο ίδιος ο Αρχιερέας θα πρέπει να συναντήσουν το Μακεδόνα σύμφωνα με τους κανόνες του τελετουργικού τους χωρίς κανέναν απολύτως φόβο δυσμενών συνεπειών τις οποίες η Πρόνοια του Θεού θα απέτρεπε. Οπότε ο Αρχιερέας, όταν σηκώθηκε απ’ τον ύπνο του, ήταν πολύ χαρούμενος και διακήρυξε σε όλους το μήνυμα που είχε λάβει από το Θεό. Έτσι, έπραξε σύμφωνα ακριβώς με το όνειρο και περίμενε τον ερχομό του Μακεδόνα βασιλιά.

Και όταν ο Αρχιερέας αντιλήφθηκε ότι ο βασιλιάς δεν ήταν μακριά από την πόλη, βγήκε μαζί με τους άλλους ιερείς και τους πολίτες να τον προϋπαντήσουν. Η πομπή αυτή ήταν αξιοσέβαστη και ο σχηματισμός της διαφορετικός από των άλλων εθνών. Έφτασαν σ’ ένα μέρος που λεγόταν Σαφά, ένα όνομα που μεταφραζόμενο στα Ελληνικά σημαίνει «θέα», «προοπτική», γιατί από κει μπορεί να δει κανείς και την Ιερουσαλήμ και το Ναό [του Σολομώντος]. Και όταν οι Φοίνικες και οι Χαλδαίοι που ακολουθούσαν [τον Αλέξανδρο] υπέθεσαν ότι έχουν το δικαίωμα να συλήσουν την πόλη και να βασανίσουν τον Αρχιερέα μέχρι θανάτου—πράγμα που η προηγούμενη δυσαρέσκεια του βασιλιά με τους Ιουδαίους θα δικαιολογούσε—το ακριβώς αντίθετο συνέβη! Γιατί όταν ο Αλέξανδρος είδε από μακριά τα πλήθη ντυμένα στα λευκά, τους ιερείς τους με λευκές λινές στολές και τον Αρχιερέα ντυμένο στα πορφυρά και στα μαβιά, φορώντας στο κεφάλι του τη μίτρα με το όνομα του Θεού χαραγμένο επάνω στη χρυσή της πλάκα, πλησίασε και απέδωσε αυτός λατρεία στο Όνομα εκείνο και πρώτος ο Μακεδόνας βασιλιάς χαιρέτησε τον Αρχιερέα.

Και όλοι οι Ιουδαίοι επίσης με μια φωνή χαιρέτησαν τον Αλέξανδρο και τον περικύκλωσαν. Αυτό που έκανε ο Αλέξανδρος ξάφνιασε τους βασιλιάδες της Συρίας και τους άλλους και νόμισαν ότι είχε χάσει τα λογικά του. Και μόνον ο στρατηγός του Παρμενίων είχε το θάρρος να πάει να τον ρωτήσει πώς συνέβη κάτι τέτοιο, τη στιγμή δηλαδή που όλοι οι άλλοι λάτρευαν εκείνον, τον Αλέξανδρο, να προσκυνήσει αυτός τον Αρχιερέα των Ιουδαίων, στον οποίο όμως ο Αλέξανδρος απάντησε ως εξής: «Δεν προσκύνησα το πρόσωπο του Αρχιερέα, αλλά το Θεό ο οποίος τον τίμησε με το αξίωμα του Αρχιερέα. Γιατί αυτό ακριβώς ήταν το πρόσωπο που είχα δει σε όνειρο, φορώντας τα ίδια αυτά άμφια, όταν ήμουνα στη Μακεδονία και σχεδίαζα με το νου μου πώς να επιτύχω στην εκστρατεία στην Ασία. Και αυτός ήταν που με συμβούλεψε να μην καθυστερήσω αλλά με θάρρος να διαβώ τον Ελλήσποντο γιατί εκείνος θα οδηγούσε το στρατό μου και θα μου έδινε τη νίκη κατά των Περσών. Δεδομένου δε ότι δεν έχω ποτέ μου ξαναδεί κάποιον με τέτοια στολή και τώρα που είδα αυτό το πρόσωπο θυμήθηκα το όνειρό μου και την προτροπή που μου έδωσε, πιστεύω ότι ηγούμαι αυτού του στρατού με θεϊκή εντολή και με αυτή θα νικήσω το Δαρείο και θα καταστρέψω την Περσική δύναμη και θα επιτύχω κατά πάντα, έτσι όπως το έχω κατά νου.»

Και όταν είπε αυτά στον Παρμενίωνα και έδωσε στον Αρχιερέα το δεξί του χέρι σε χειραψία, οι ιερείς έτρεξαν κι εκείνοι μαζί του και ο Αλέξανδρος μπήκε στην πόλη. Και όταν ανέβηκε στο Ναό, πρόσφερε θυσία στο Θεό, με τον τρόπο που τον οδήγησε να κάνει ο Αρχιερέας, και συμπεριφέρθηκε άψογα τόσο στον Αρχιερέα όσο και στους ιερείς. Και όταν του έδειξαν το Βιβλίο του Δανιήλ[1], όπου ο προφήτης διακηρύττει ότι κάποιος από τους Έλληνες θα καταστρέψει την Περσική Αυτοκρατορία, ο Αλέξανδρος υπέθεσε ότι εκείνος ήταν το πρόσωπο για το οποίο μιλούσε ο Δανιήλ κι εκεί επάνω διέλυσε τα πλήθη προς το παρόν.

Αλλά την επομένη τους ξανακάλεσε και τους παρακαλούσε να του ζητήσουν να τους κάνει όποια χάρη θέλουν. Τότε ο Αρχιερέας ζήτησε να έχουν το δικαίωμα να τηρούν τους νόμους των πατέρων τους και να μην πληρώνουν φόρο κάθε έβδομο έτος. Ο Αλέξανδρος τους έδωσε όλα όσα επιθυμούσαν και όταν του ζήτησαν να επιτρέψει στους Ιουδαίους που ήταν στη Βαβυλώνα και στη Μηδία να έχουν κι αυτοί τα ίδια προνόμια, πρόθυμα τους υποσχέθηκε να το πράξει κι αυτό. Και όταν στη συνέχεια ο Αλέξανδρος είπε στα πλήθη πως, αν μερικοί ήθελαν να καταταχτούν στο στρατό του—με την προϋπόθεση ότι θα είχαν το ίδιο δικαίωμα να τηρούν τους νόμους των πατέρων τους και να ζουν σύμφωνα μ’ αυτούς—, εκείνος πρόθυμα θα τους έπαιρνε μαζί του, πολλοί προθυμοποιήθηκαν να τον συνοδέψουν στην εκστρατεία του.

Έτσι, όταν ο Αλέξανδρος ρύθμισε με αυτό τον τρόπο τα θέματα στην Ιερουσαλήμ, οδήγησε το στρατό του στις γειτονικές πόλεις».

(The Complete Works of Flavius Josephus, Kregel Publications, 1981, p. 244)

Μετάφραση αποσπάσματος: Γιούλικα Κ. Masry (2009)