Yποτίμηση του εχθρού – Τεμπελιά – Ανία, (B΄ Σαμ. κεφ. 11 και 12)
Δρ Ανανίας Καβάκας, Νευρολόγος-Ψυχίατρος
Ο Λόγος του Θεού δεν αναφέρει τους λόγους για τους οποίους ο Δαβίδ δεν ηγήθηκε της εκστρατείας εναντίον του εχθρού. Από το γεγονός όμως ότι η βασιλεία του Δαβίδ είχε ήδη στερεωθεί για τα καλά επάνω σ’ όλο το Ισραήλ (Β΄ Σαμ. 5:1–12), και επιπλέον είχε ήδη κατατροπώσει τους πιο επικίνδυνους εχθρούς του (Φιλισταίους κ.ά, Β΄ Σαμ. 5:13–25, 8:1–14), μπορούμε με αρκετή βεβαιότητα να υποθέσουμε ότι ο Δαβίδ πίστεψε πως δεν κινδύνευε πια.
Οι λίγοι εχθροί που είχαν απομείνει μπορούσαν εύκολα να υπερνικηθούν από το στρατηγό του (Β΄ Σαμ. 11:1).
Όμως ο εχθρός δε χτυπάει μόνο από έξω, αλλά και από μέσα, αν δώσουμε τόπο σ’ αυτόν (Εφεσ. 4:27), αφήνοντας τον κάποια ανοιχτή πόρτα. Αυτό ακριβώς το λάθος έκανε ο Δαβίδ εκείνο το απογευματάκι. «Αργία μήτηρ πάσης κακίας» έλεγαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι, ίσως επειδή η απουσία κάποιου συγκεκριμένου σκοπού, για τον οποίο εργάζεται ο άνθρωπος, του δημιουργεί ανία. Η εντολή του Θεού από την πρώτη στιγμή της δημιουργίας ήταν να εργάζεστε και όχι να τεμπελιάζετε (Γέν. 2:15). Η τεμπελιά φέρνει βαριεστιμάρα που μπορεί να παρασύρει τον άνθρωπο σε άνομες ενέργειες.
Η απραξία του Δαβίδ, καθώς αργόσχολος μετά το μεσημβρινό του ύπνο περπατούσε από τη μια μέχρι την άλλη άκρη του δώματος του παλατιού του (εδ. 1), ίσως συνοδεύτηκε και από ένα συναίσθημα ανίας. Ήταν η πιο κατάλληλη στιγμή για το διάβολο να του επιτεθεί, όπως μπορεί να είναι και για μας, αν κάνουμε το ίδιο λάθος. Ο Δαβίδ δεν κινδύνευε περισσότερο κατά την εκστρατεία εναντίον του εχθρού, αλλά κατά την ηρεμία, όταν αυτή συνοδευόταν από ανία.
Ο δεύτερος λοιπόν κίνδυνος για έναν άνθρωπο του Θεού είναι να αφήσει τον εαυτό του να καταληφθεί από ανία. Κι είναι κρίμα να μένουν κάποιοι αργοί όταν «ο μεν θερισμός είναι πολύς, οι δε εργάται ολίγοι», όπως μας λέει ο Χριστός (Λουκ. 10:2).
Η ανία χρειάζεται κάτι καινούριο ή εντυπωσιακό για να καταπολεμηθεί. Μια πανέμορφη ολόγυμνη γυναίκα που έπαιρνε το μπάνιο της ήταν το καλύτερο δόλωμα που μπορούσε να σπάσει τη μονοτονία εκείνης της στιγμής. Αυτή ακριβώς χρησιμοποίησε ο διάβολος για να τον παρασύρει. Αν λοιπόν κι εμείς δεν αγρυπνούμε, ο διάβολος δε θ’ αφήσει ανεκμετάλλευτη κάποια άσχημη συναισθηματική μας κατάσταση, έστω κι αν αυτή είναι παροδική.
Ακόμη αξίζει να σημειωθεί ότι ο πειρασμός ήρθε στο Δαβίδ ενώ βρισκόταν μέσα στο σπίτι του, που γειτόνευε με το σπίτι της Βηρσαβεέ. Μέσα στο σπίτι του εργοδότη του, του Πετεφρή, ήρθε ο πειρασμός στον Ιωσήφ, επάνω στο πτερύγιο του ιερού προσπάθησε να πειράξει τον Κύριό μας ο διάβολος και, τέλος, μέσα στον παράδεισο του Θεού ο διάβολος πείραξε την Εύα. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει πουθενά ασφάλεια, αν εμείς δεν αγρυπνούμε. Ο Δαβίδ δεν κινδύνευε μόνο από τα βέλη των εχθρών του, αλλά και από τα θέλγητρα των γυναικών, αν άφηνε τις επιθυμίες του ανεξέλεγκτες και το ίδιο ισχύει και για μας.
Ο τρίτος λοιπόν κίνδυνος για έναν άνθρωπο του Θεού είναι να ησυχάσει με τη σκέψη ότι μέσα στο σπίτι του είναι ασφαλής.
Ο πειρασμός ήρθε στο Δαβίδ και εκείνος άρχισε να ενδίδει σ’ αυτόν. Η πτώση δεν έρχεται ακαριαία, αλλά βαθμιαία. Τα διαδοχικά στάδια της πτώσης του Δαβίδ, στα οποία μπορεί αν δεν προσέξουμε να πέσουμε κι εμείς, είναι χαρακτηριστικά.
Είδε …επιθύμησε.
Ο Δαβίδ, καθώς έκανε βόλτες στο δώμα του, είδε τη Βηρσαβεέ γυμνή να κάνει το μπάνιο της. Αν αμέσως τραβούσε το βλέμμα του κάπου αλλού με τη σκέψη «είναι μια άγνωστη σε μένα κοπέλα ή ίσως είναι και παντρεμένη γυναίκα κι αφού εγώ είμαι παντρεμένος, δεν είναι για μένα», δε θα συνέβαινε τίποτα. Όμως εκείνος, όπως φαίνεται, όχι μόνο δεν το έκανε αυτό, αλλά άφησε τον εαυτό του να την επιθυμήσει «παρασυρόμενος και δελεαζόμενος» απ’ αυτή (Ιάκ. 1:14).
Αν δεν είναι δυνατό να έχουμε τα μάτια μας κλειστά για να μη δούμε στο δρόμο, στην ακρογιαλιά ή κάπου αλλού μια γυμνή ή σχεδόν γυμνή όμορφη γυναίκα ή εσείς οι γυναίκες έναν όμορφο άντρα, τότε μπορούμε να έχουμε την καρδιά μας κλειστή, ώστε να μην αφήσουμε να αναπτυχθεί η αμαρτωλή επιθυμία μέσα μας. Η εντολή του Θεού είναι σαφής: «Μην επιθυμήσεις όσα ανήκουν στον πλησίον σου» (Έξοδ. 20:17).
Ο τέταρτος κίνδυνος είναι να αφήσουμε τον εαυτό μας να επιθυμήσει κάτι που δε μας ανήκει. O Δαβίδ ήταν παντρεμένος. Μπορούσε να ευφραίνεται «μετά της γυναικός της νεότητάς του» και όχι να θέλγεται από κάποια ξένη (Παρ. 5:18–20), όπως το ίδιο πρέπει να κάνουμε κι εμείς.
Αν, αντίθετα, αρχίσουμε να σκεφτόμαστε: «Γιατί όχι; Όλος ο κόσμος το κάνει. Αν σε κάποιον δοθεί η ευκαιρία, δεν τη χάνει. Γιατί κι εγώ να μην την εκμεταλλευτώ; Εξάλλου, δε θα είναι κάτι που θα συνεχίσει. Μια φορά θα έχω κι εγώ αυτή την εμπειρία. Στο κάτω κάτω της γραφής, η γυναίκα μου (ο άντρας μου) δε με γεμίζει πια. Ε, δε νομίζω ότι θα χαθεί ο κόσμος αν μια φορά κι εγώ παρεκτραπώ λίγο».
Δείτε πόσες φορές υπάρχει η λέξη «εγώ» σ’ αυτή την παράγραφο. Εγωκεντρισμός σε όλο το μεγαλείο του. Όμως από τη στιγμή που θεωρούμε τον εαυτό μας τόσο σημαντικό και σκεφτόμαστε ότι δεν είναι κακό να ποδοπατήσουμε όρκους αιώνιας πίστης, προκειμένου να έχουμε μια διαφορετική εμπειρία, όλα μπορεί να συμβούν.
Οι πληροφορίες που ήρθαν στο Δαβίδ έλεγαν ότι η Βηρσαβεέ ήταν παντρεμένη και μάλιστα με έναν άντρα, που παρ’ όλο που δεν ήταν Ισραηλίτης, πολεμούσε στην πρώτη γραμμή του μετώπου μαζί με τα πρωτοπαλίκαρα του Δαβίδ. Κι όμως ο Δαβίδ δε δίστασε να την καλέσει στο παλάτι και να έχει σεξουαλικές σχέσεις μαζί της. Ίσως και η ίδια να μην είχε σοβαρές ηθικές αναστολές.
Ο πέμπτος κίνδυνος, που βγαίνει από την ιστορία αυτή, είναι να αρχίσουμε να βρίσκουμε λογικοφανείς δικαιολογίες, προκειμένου να δικαιολογήσουμε τις επικείμενες άνομες ενέργειές μας.
Η πτώση στη σεξουαλική αμαρτία, όπως και σε κάθε άλλη, αρχίζει από την προσκόλληση του βλέμματός μας, ακολουθεί η επιθυμία, φουντώνει η φαντασία, εφευρίσκονται οι υποτιθέμενες δικαιολογίες για να υπερνικηθούν οι αναστολές μας και τέλος έρχεται η πράξη.
Το καθένα απ’ αυτά τα στάδια της πτώσης είναι και μια ευκαιρία για να σταματήσουμε. Ο Δαβίδ μπορούσε να σταματήσει από την πρώτη στιγμή μόλις είδε την όμορφη γυναίκα. Μπορούσε να μην αφήσει την επιθυμία του να φουντώσει. Μπορούσε άνετα να σταματήσει, μόλις πληροφορήθηκε ότι ήταν παντρεμένη, αλλά πάλι δεν το έκανε. Ως συνέπεια ήρθε η πράξη.
Μάλιστα φαίνεται ότι δεν είχε σκοπό να συνεχίσει τη σχέση αυτή. Αμέσως μετά την πράξη τους, η Βηρσαβεέ πήγε στο σπίτι της και ο Δαβίδ παρέμεινε στο παλάτι του. Ο Δαβίδ πίστευε ότι όλα είχαν τελειώσει. Το όλο συμβάν δεν ήταν παρά μια περιπέτεια μιας νύχτας.
Όμως μετά από λίγο καιρό ήρθε το αναπάντεχο μήνυμα από τη Βηρσαβεέ: «Έγκυος είμαι» (εδ. 5). Η στιγμιαία περιπέτεια είχε επικίνδυνα περιπλακεί. Και τώρα τι γίνεται, ήταν η απορία που βασάνιζε και τους δυο τους. Πριν δούμε πώς ο Δαβίδ προσπάθησε να λύσει το άλυτο πρόβλημα, ας θυμηθούμε τον πνευματικό νόμο που λέει: «Μην πλανάσθε, ο Θεός δεν εμπαίζεται, επειδή ό,τι αν σπείρη ο άνθρωπος, τούτο και θέλει θερίσει, διότι ο σπείρων εις την σάρκα αυτού, θέλει θερίσει εκ της σαρκός φθοράν, αλλ’ ο σπείρων εις το Πνεύμα, θέλει θερίσει εκ του Πνεύματος ζωήν αιώνιον» (Γαλ. 6:7–8).
Γι’ αυτό πρέπει πρώτα απ’ όλα να προσέχουμε τι βλέπουμε. Ποια είναι τα ερεθίσματα; Τι επιθυμίες αφήνουμε να γεννιούνται μέσα μας; Είναι καθαρές ή αμαρτωλές; Τι δικαιολογίες προσπαθούμε να βρούμε για να υπερνικήσουμε τις ηθικές αναστολές μας;
Ακόμη, ποιος έχει αρχίσει να υποκαθιστά σιγά σιγά τη θέση του/της συντρόφου μας μέσα στην καρδιά μας; Με ποιον συζητούμε τα προβλήματα μας καθημερινά; Μήπως με κάποιο στη δουλειά μας, με το γείτονα ή γειτόνισσα, φίλο, κουμπάρο, ή πνευματικό πρόσωπο που όμως ανήκει στο αντίθετο φύλο; Ας μην ξεχνούμε ότι δεν είναι καθόλου δύσκολο να μπλεχτούμε συναισθηματικά μ’ ένα άτομο που συζητούμε τα προβλήματά μας καθημερινά και ν’ αρχίσει το άτομο αυτό να μας διεγείρει όχι μόνο συναισθηματικά, αλλά και σεξουαλικά.
Ο Παροιμιαστής λέει: «Πίνε ύδατα εκ της δεξαμενής σου και πηγάζοντα εκ του φρέατός σου… η πηγή σου ας είναι ευλογημένη, και ευφραίνου μετά της γυναικός της νεότητός σου. Ας είναι εις σε ως έλαφος ερασμία και δορκάς κεχαριτωμένη… Ευφραίνου πάντοτε εις την αγάπην αυτής» (Παρ. 5:15–19). Ας είναι λοιπόν ο/η σύζυγός μας, μετά τον Θεό μας, η πηγή της ευφροσύνης μας, ο πιστός φίλος μας μέχρι το τέλος της ζωής μας. Τότε, η ευλογία του Θεούείναι επάνω μας. «Και μάλιστα εξεύροντες τον καιρόν, ότι είναι ήδη η ώρα να εγερθώμεν εκ του ύπνου…, ας απορρίψωμεν λοιπόν τα έργα του σκότους και ας ενδυθώμεν τα όπλα του φωτός. Ας περιπατήσωμεν ευσχημόνως ως εν ημέρα, μη εις συμπόσια και μέθας, μη εις κοίτας και ασελγείας, μη εις έριδα και φθόνον. Αλλά ενδύθητε τον Κύριον Ιησούν Χριστόν, και μη φροντίζετε περί της σαρκός, εις το να εκτελήτε τας επιθυμίας αυτής» (Ρωμ. 13:11–14).