Καμιά δικαιολογία, B΄ Σαμουήλ 12:1-14
Δρ Ανανίας Καβάκας, Νευρολόγος-Ψυχίατρος
Ο Νάθαν, καθώς έκανε τις σκληρές αυτές διαπιστώσεις και κρίσεις εναντίον του Δαβίδ, όπως του τις είχε εμπιστευτεί ο Θεός, δεν προσπάθησε να μειώσει τη σοβαρότητά τους, ούτε έκανε κάτι ώστε να μη θιγεί και τόσο πολύ η τιμή και η υπόληψη του Δαβίδ. Αντίθετα, ήταν σκληρά τα λόγια του και σαν λόγχες κάρφωναν και σαν βέλη εισχωρούσαν βαθιά στην καρδιά του Δαβίδ, χωρίς να του δίνουν δυνατότητα δικαιολογιών ή ελαφρυντικών. Καθετί που ο Δαβίδ θα μπορούσε να φέρει ως δικαιολογία, ο Νάθαν το απογύμνωσε πριν ο Δαβίδ μπορέσει να μιλήσει, αφοπλίζοντάς τον τελείως.
Είναι πολύ συνηθισμένο σήμερα να εφευρίσκουμε δικαιολογίες για τις αδικαιολόγητες πράξεις μας ή ελαφρυντικά για πολύ βαριά παραπτώματά μας. Τα πιο συχνά απ’ αυτά είναι:
α) Είμαι στερημένο άτομο. Αυτό αποτελεί μια συχνή δικαιολογία. «Ξέρετε» λέμε «μεγάλωσα κάτω από πολύ άσχημες συνθήκες. Στερήθηκα τα πάντα, ακόμη κι αυτή την αγάπη. Σαν παιδί όχι μόνο δεν ένιωσα ποτέ στοργή ή κατανόηση, αλλά παντού συναντούσα την απόρριψη. Οι παιδικές εμπειρίες μου πλήγωσαν βαθιά την παιδική μου καρδιά. Αν τώρα έχω κάνει κάτι που πλήγωσε κάποιον άλλο, λυπούμαι γι’ αυτό, αλλά πραγματικά δεν το ήθελα».
Και ο Δαβίδ είχε στερηθεί πολλά. Και ο Δαβίδ ήταν ένας ξεχασμένος από τον πατέρα και τα αδέλφια του μικρός αδελφός. Και το Δαβίδ τον θεωρούσαν κατάλληλο μόνο για να βόσκει πρόβατα (Α΄ Σαμ. 16:11). Και του Δαβίδ τις ικανότητες δεν τις αναγνώριζαν τα αδέλφια του (Α΄ Σαμ. 17:29). Αυτά όμως δεν μπορούσαν να αποτελέσουν δικαιολογία για τις απαράδεκτες πράξεις του.
Ο Νάθαν, μιλώντας εκ μέρους του Θεού, απέρριψε κάθε τέτοια δικαιολογία ή ελαφρυντικό, πριν το αναφέρει καν ο Δαβίδ. Αντίθετα μάλιστα, τόνισε ότι του είχαν δοθεί τα πάντα και παρ’ όλα αυτά εκείνος δεν ήταν ικανοποιημένος και γι’ αυτό επιθύμησε τη γυναίκα του φίλου του.
Αυτό ακριβώς είναι το λάθος και με μερικούς από μας σήμερα. Στρέφουμε επίμονα την προσοχή μας σ’ αυτά που έχουμε στερηθεί και όχι σ’ αυτά που έχουμε δεχτεί. Και επειδή υπάρχουν πάντοτε πράγματα που έχουμε στερηθεί, αδικίες που έχουν γίνει σε βάρος μας ή τραύματα που έχουμε υποστεί, είμαστε ανικανοποίητοι, αγανακτισμένοι και δυστυχισμένοι.
Η προσκόλλησή μας αυτή σ’ αυτά που έχουμε στερηθεί μας εμποδίζει να αναγνωρίσουμε την αξία και να απολαύσουμε αυτά που έχουμε δεχτεί. «Δε με ικανοποιεί ο άντρας μου» λένε οι γυναίκες. «Δε βρίσκω αυτά που ήθελα στη γυναίκα μου» λένε οι άντρες και ούτω καθεξής. Η φωνή του Θεού με το στόμα του προφήτη είπε στο Δαβίδ και λέει και σε μας ότι έχουμε δεχτεί πολλά. Και αν ακόμη αυτά τα θεωρούμε λίγα, θα μας δοθούν ακόμη περισσότερα. Γιατί λοιπόν καταφρονούμε το λόγο του Θεού, πράττοντας αυτό που είναι κακό στα μάτια Του (εδ. 9);
β) «Δε σκόπευα να το κάνω». Αυτή είναι μια άλλη δικαιολογία που προβάλλεται συχνά από μερικούς από μας. «Δε σκόπευα να το κάνω» λέμε. «Δεν ξέρω πώς ακριβώς έγινε. Χωρίς να το καταλάβω παρασύρθηκα. Δεν ήξερα ότι τόσο εύκολα μπορούσα να παρασυρθώ. Βρέθηκα σ’ ένα περιβάλλον που δεν έπρεπε να βρεθώ κι επειδή αγνοούσα μερικά πράγματα, έγινε ό,τι έγινε. Δεν έπρεπε να γίνει. Έπρεπε να είχα προσέξει πιο πολύ, αλλά, δυστυχώς, παρασύρθηκα».
Δικαιολογίες, δικαιολογίες, δικαιολογίες. Η φωνή του Θεού με το στόμα του προφήτη Νάθαν επανέλαβε στο Δαβίδ και επαναλαμβάνει σε όσους από μας φέρνουμε παρόμοιες δικαιολογίες τα ίδια λόγια: Έχεις καταφρονήσει το λόγο του Κυρίου και στην πραγματικότητα έχεις καταφρονήσει τον ίδιο τον Κύριο.
Ο Δαβίδ είχε καταφρονήσει και είχε ήδη παραβεί τις μισές από τις Δέκα Εντολές του Θεού. Η πρώτη εντολή έλεγε: «Θέλεις αγαπά Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου…» (Δευτ. 6:5). Ο Δαβίδ είχε βάλει πιο ψηλά μέσα στην καρδιά του τη σεξουαλική απόλαυση της Βηρσαβεέ από την αγάπη του προς τον Κύριο. Η έκτη εντολή έλεγε: «Μη φονεύσης». Η έβδομη: «Μη μοιχεύσης». Η ένατη: «Μη ψευδομαρτυρήσης κατά του πλησίον σου μαρτυρίαν ψευδή» και η δέκατη εντολή έλεγε: «Μη επιθυμήσης όσα ανήκουν στον πλησίον σου» (Έξοδ. 20:1-17).
Ο Νάθαν τού είπε: «Περιφρόνησες το λόγο του Κυρίου». Δε χωρούσε άγνοια. Εξάλλου, όλοι οι Ισραηλίτες ήξεραν τις Δέκα Εντολές, όπως τις ξέρουμε και όλοι εμείς. «Ήξερες τι έκανες» ήταν σαν να του έλεγε, και το ίδιο λέει και σε μας. Αποφάσισες να κάνεις αυτό που σου άρεσε και όχι αυτό που αρέσει στο Θεό και γι’ αυτό το έκανες.
Επομένως, δε χωράει καμιά δικαιολογία, όπως δε χωράει και για όσους σήμερα πράττουν την αμαρτία, περιφρονώντας τις εντολές του Θεού.
γ) «Οι άλλοι φταίνε». «Φταίνε οι άλλοι που με ανάγκασαν να φερθώ έτσι» λέμε. «Φταίει η γυναίκα μου, που δε με πρόσεχε, που μόνο αντιρρήσεις έφερνε, που κρατούσε πάντοτε αποστάσεις, που φερόταν πάντοτε ψυχρά, που και όταν ακόμη εγώ ήθελα να την πλησιάσω, εκείνη το απέδιδε ότι το έκανα επειδή ήθελα σεξ. Άσε που και σ’ αυτό έφερνε συνέχεια εμπόδια, προβάλλοντας του κόσμου τις δικαιολογίες».
«Φταίει ο άντρας μου» λένε οι γυναίκες. «Ποτέ δεν έκανε κάτι για να με ευχαριστήσει. Μόνο εντολές ήξερε να δίνει. Κάνε αυτό, κάνε το άλλο. Ποτέ δε με αγάπησε πραγματικά. Δε ζητούσα πολλά πράγματα. Λίγο ενδιαφέρον μόνο ας έδειχνε, λίγη αγάπη και αυτό θα μου αρκούσε. Πού όμως αυτό. Εκείνος μόνο τον εαυτό του ήξερε και τίποτε άλλο. Κι ούτε εγώ είχα ποτέ σκοπό να δημιουργήσω σχέσεις με άλλον άντρα. Λίγη κατανόηση μόνο ζητούσα και αυτό ήταν που βρήκα σ’ αυτό τον άνθρωπο».
Ο Δαβίδ έγραψε στον Ιωάβ ότι δυστυχώς έτσι είναι ο πόλεμος. Η ρομφαία άλλοτε χτυπά τον έναν και άλλοτε τον άλλο, αφήνοντας να εννοηθεί ότι ο ίδιος δεν έφταιγε για το θάνατο του Ουρία του Χετταίου (Β΄ Σαμ. 11:25). Όμως η φωνή του Κυρίου τού είπε ξεκάθαρα: «Εσύ πήρες τη γυναίκα του Ουρία του Χετταίου, εσύ τον σκότωσες με το ξίφος των Αμμωνιτών, εσύ έκανες το έγκλημα αυτό».
Ο Δαβίδ, φαντάζομαι, δεν ήξερε πού να κρυφτεί εκείνη τη στιγμή, καθώς άκουγε τα λόγια αυτά από τον προφήτη Νάθαν και μάλιστα δημόσια. Ο Νάθαν αποκάλυπτε τις ένοχες πράξεις του, που εκείνος δεν ήθελε να τις θυμάται και ίσως τις είχε απωθήσει στο υποσυνείδητό του όλους εκείνους τους μήνες που ήταν μακριά από το Θεό.
Τέλος, ο Νάθαν ανέφερε τις συνέπειες που θα είχε ο Δαβίδ γι’ αυτές του τις πράξεις. «Η βία δε θα απομακρυνθεί από το σπίτι σου» είπε ο προφήτης (εδ. 10). «Επίσης, κάποιος που είναι πολύ κοντά σου θα πάρει τις γυναίκες σου, όπως εσύ πήρες τη γυναίκα του φίλου σου στα κρυφά και θα σε ταπεινώσει μπροστά στο λαό Ισραήλ, κάνοντας σεξ μ’ αυτές στα φανερά, μέρα μεσημέρι» (εδ. 11-12).
Η αμαρτία δεν μπορεί να μείνει ατιμώρητη. «Μη πλανάσθε» μας λέει ο απόστ. Παύλος, «ο Θεός δεν εμπαίζεται· επειδή ό,τι αν σπείρη ο άνθρωπος, τούτο και θέλει θερίσει· διότι ο σπείρων εις την σάρκα εαυτού, θέλει θερίσει εκ της σαρκός φθοράν· αλλ’ ο σπείρων εις το Πνεύμα, θέλει θερίσει εκ του Πνεύματος ζωήν αιώνιον» (Γαλ. 6:7-8).