Γράφει η Μαρία Φραγκοπούλου-Μωλιώτη, Νομικός-Εκπαιδευτικός
«Όλοι με εγκατέλειψαν…Με συμπαραστάθηκε όμως ο Κύριος και με δυνάμωσε.»
(Τιμόθεον Β’ 4:16,17)
Πριν μερικά χρόνια μια νέα και όμορφη σταρ του Χόλλυγουντ, που φαινομενικά είχε όλα όσα θα επιθυμούσε κάθε κοπέλα, τερμάτισε τη ζωή της. Στο σύντομο σημείωμα που άφησε έδωσε μια απίστευτα απλή εξήγηση. Υπέφερε από τρομερή μοναξιά.
Η Ισαντόρα Ντάνκαν, μια από τις πιο χαρισματικές μπαλαρίνες όλων των εποχών, είπε, «Ακόμη κι όταν βρίσκομαι ανάμεσα σ’ εκατομμύρια θαυμαστές, είμαι μια πολύ μοναχική γυναίκα.»
Η μοναξιά είναι κάτι που προέρχεται από μέσα, όχι από έξω. Είναι μια έντονη συναισθηματική κατάσταση που μπορούμε να την αναγνωρίσουμε, να την κατανοήσουμε και να την ξεπεράσουμε.
«Οι γιατροί δεν μπορούν να τη θεραπεύσουν, μόνο τα θύματα μπορούν», είπε ένας γνωστός ψυχίατρος.
Ο μοναχικός άνθρωπος είναι εκείνος που έχει καλλιεργήσει την τάση ν’ ασχολείται αποκλειστικά με τον εαυτό του, αντί ν’ αναγνωρίζει και να ικανοποιεί τις ανάγκες των άλλων. Πολλοί άνθρωποι είναι μόνοι γιατί κτίζουν τοίχους αντί για γέφυρες.
Κάποτε οι άνθρωποι γνώριζαν τους γείτονες και είχαν πολλούς στενούς φίλους. Στη μοντέρνα όμως εποχή της τηλεόρασης και των κομπιούτερς έχουμε χάσει την ικανότητα ή ακόμη και την επιθυμία να έχουμε στενή επαφή με άλλους. Χωρίς αποδοχή και αγάπη νιώθουμε μόνοι και δυστυχείς.
Υπάρχουν πολλές μορφές μοναξιάς. Στο θαυμάσιο βιβλίο του, Μόνος, ο Ναύαρχος Ρίτσαρντ Μπέρντ αναφέρεται στη μοναξιά της απομόνωσης. ‘Οταν αναγκάστηκε να ζήσει μόνος του για πέντε ολόκληρους μήνες σε μια καλύβα, θαμμένος κάτω από ένα τεράστιο παγόβουνο στο Νότιο Πόλο, για να μη σαλέψει το μυαλό του μέσα στο απόλυτο σκοτάδι που υπήρχε νύκτα και μέρα προγραμμάτιζε καθημερινά τις εργασίες της επόμενης μέρας. «Χωρίς διαρκή απασχόληση,» λέει, «οι μέρες δεν θα είχαν σκοπό, θα είχαν τελειώσει σε τελεία αποσύνθεση.»
Τρομακτική μοναξιά υπάρχει σήμερα και στις πολυσύχναστες πόλεις. Τη συναντά κανείς ανάμεσα στους πτωχούς και σ’ αυτούς που ζουν απομονωμένοι, χωρίς καμμιά λέξη αγάπης και ενθάρρυνσης. Οι πλούσιοι και οι ισχυροί δεν αποτελούν εξαίρεση. Σε πολλούς τα χρήματα και η δόξα τους χάρισαν τα πάντα εκτός από αγάπη και ευτυχία.
Κανένας άνθρωπος, όσο συνετός κι αν είναι, δεν μπορεί ν΄αποφύγει τις αντιξοότητες της ζωής. Από μας όμως εξαρτάται αν επιτρέψουμε να μας οδηγήσουν στη μοναξιά και την απόγνωση ή να πλουτίσουν τη ζωή μας, δυναμώνοντας το χαρακτήρα μας.
Το άγχος και η θλίψη οδηγούν συχνά στη μοναξιά του πόνου. Μόνοι νιώθουν αυτοί που είναι καθηλωμένοι στο κρεββάτι κάποιου νοσοκομείου, αλλά κι εκείνοι που μπροστά στον τάφο ενός αγαπημένου προσώπου αισθάνονται την εγκατάλειψη από το Θεό και τους ανθρώπους. Αυτοί που επιλέγουν ένα αμαρτωλό μονοπάτι, κυνηγώντας μια εφήμερη και ίσως μοιραία ευχαρίστηση, σταδιακά αποξενώνονται από κάθε τι καλό και αληθινό.
Η έλλειψη συντρόφου σε οποιαδήποτε ηλικία συχνά προκαλεί μεγάλη μοναξιά. Μια φίλη μου, που βρέθηκε σ΄αυτή τη θέση μετά από πολλά χρόνια γάμου, μου εκμυστηρεύτηκε. «Αισθάνομαι ακινητοποιημένη…σα να χάνω τη ζωή μου ανήμπορη να την πιάσω. Δεν μου λείπει τίποτα, αλλά δεν μπορώ να δεχτώ πως έμεινα μόνη. Αισθάνομαι πως έχασα την αξία μου, την αυτοεκτίμησή μου, και ο φόβος της απόρριψης με οδήγησε στην τέλεια απομόνωση.»
Ο Νόρμαν Βίνσεντ Πηλ, συγγραφέας του περίφημου βιβλίου Η Δύναμη της Θετικής Σκέψης, μας δίνει διάφορες ιδέες για την καταπολέμηση της μοναξιάς.
1. ΠΗΓΕΣ. Υπάρχουν μέσα μας διάφορες πηγές ανεξερεύνητες. Η ανακάλυψή τους θα μας δώσει μεγάλη προσωπική ικανοποίηση.
2. ΣΥΝΤΡΟΦΙΑ. Πολλοί άνθρωποι διαπιστώνουν ότι ο εαυτός τους είναι η καλύτερη συντροφιά. Το να ζεί κανείς μόνος δεν σημαίνει απαραίτητα ότι υποφέρει από μοναξιά.
3. ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ. Γεμίστε το μυαλό σας με θετικές σκέψεις. Ασχοληθείτε με κάποιο χόμπυ. Φροντίστε την υγεία σας. Διαβάστε ενδιαφέροντα βιβλία. Έχετε κοντά σας ό,τι αγαπάτε: πρόσωπα, κατοικίδια ζώα, φυτά, μουσική, κ.ά.
4. ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ. Ανθρώπους απαισιόδοξους με αρνητική διάθεση, που έχουν ξεχάσει να γελάνε και να ονειρεύονται.
5. ΞΕΧΑΣΤΕ. Μην ασχολείστε αποκλειστικά με τις δικές σας ανάγκες. Ο εθελοντισμός είναι ένας σίγουρος τρόπος για να ζεστάνετε την καρδιά σας.
6. ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ. Δείτε τη ζωή από την ευχάριστη πλευρά της.
7. ΣΥΝΤΡΟΦΙΑ. Επιδιώξτε τη συντροφιά του Μεγάλου Γιατρού, του Ιησού Χριστού.
Όλες οι δραστηριότητες της σύγχρονης ζωής, οι οποίες γεμίζουν το χρόνο μας και απασχολούν το μυαλό μας, προσφέρουν προσωρινά ανακούφιση αλλά δεν καταφέρνουν να θεραπεύσουν μόνιμα και αποτελεσματικά το συναίσθημα της μοναξιάς.
Υπάρχει μόνιμη διέξοδος; ΝΑΙ, αρκεί να κατανοήσουμε ότι η μοναξιά είναι στην ουσία αποξένωση από το Θεό. Ο Χριστός μας διαβεβαιώνει ότι θα είναι μαζί μας μέχρι το τέλος του κόσμου. (Ματθ. 28:20). Είναι πάντα δίπλα μας, όπως η σκιά μας. Είναι ο καλύτερος μας σύντροφος , ο μόνος φίλος που δε θα μας προδώσει ποτέ. Αυτοί που ανήκουν στον Ιησού έχουν αγάπη, ειρήνη, πραότητα, εγκράτεια – στοιχεία απαραίτητα για μια ειλικρινή συναναστροφή με άλλους ανθρώπους.
Ας αφήσουμε λοιπόν με πίστη το τιμόνι της ζωής μας στα δικά Του χέρια. Εκείνος θα χαράξει την πορεία μας και θα δώσει τις λύσεις. Τότε μόνο, κι αν ακόμη οι συνθήκες της ζωής μας είναι εξαιρετικά δύσκολες, δεν θα νιώσουμε ποτέ μοναξιά.