Στις τελευταίες δεκαετίες, όλοι μπορούμε να διαπιστώσουμε καλοπροαίρετα και χωρίς μικροκομματικές σκοπιμότητες, ότι συντελέσθηκαν εδώ στο δικό μας ελληνικό χώρο θεμελιακές, καταλυτικές και αμετάκλητες αλλαγές τόσο στις συγκεκριμένες εμπειρίες ατόμων και ομάδων όσο και στα συστήματα αξιών και τα “πλαίσια αναφοράς”. Στην ψυχοκοινωνική θεωρία κοινωνική αλλαγή τέτοιων διαστάσεων έχει και τις «παράπλευρες» απώλειες ατόμων και «ψυχών».
Κάθε γενιά έχει τις δικές της «χαμένες ψυχές» εκείνα τα άτομα που για το δικό τους λόγο έμειναν στο περιθώριο. Φοβάμαι ότι στη δική μας γενιά, και εδώ προσωπικά φρονώ ότι ένοχοι είμαστε πρώτα εμείς οι άνθρωποι του πνεύματος και των επιστημών, μοιάζει να χτίσαμε τις προϋποθέσεις ώστε τα παιδιά μας, μια ολάκερη γενιά, να καταλήξουν στην κατηγορία «χαμένες ψυχές».
O αφοσιωμένος μέχρι χθες μαρξιστής που είναι τώρα βέβαιος μόνο για την εγγενή αβεβαιότητα αυτών που χθες θεωρούσε “δόγμα”, ο ορθόδοξος χριστιανός που βλέπει την πίστη του να κλονίζεται, ο εργαζόμενος που δεν μπορεί να ξεχωρίσει πια τη συνάρτηση της άντλησης ικανοποίησης από τη δουλειά του και το “μηνιάτικο”, ο επιστήμονας, ο άνθρωπος του πνεύματος που πείσθηκε ότι η αναζήτηση της αλήθειας είναι επικερδής όταν πάψει να είναι…επιστημονική και πνευματική και γίνει αντικείμενο “εμπορίας” ιδεών.
Άνδρες, γυναίκες, παιδιά μοιάζει να έχουμε χάσει αν όχι κάθε αίσθηση «ταυτότητας» τότε τουλάχιστον και σίγουρα ένα μεγάλο μέρος της συλλογικής και της ατομικής μας «ταυτότητας» ως μέλη του ΕΘΝΟΥΣ των Ελλήνων και της ελληνικής κοινωνίας. Στην εποχή της «τρόικας», του φόβου της πτώχευσης, της συνεχιζόμενης «κλοπής» του ονόματος της ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ χωρίς ουσιαστικές εκ μέρους μας αντιδράσεις εσκεμμένα έθεσα στον τίτλο μου ως ερωτηματικό το εάν μας «έκλεψαν» ή την «δώσαμε» την «ταυτότητά» μας…
Στις προσωπικές μου εμπειρίες έχω πολλές φορές διαπιστώσει ότι όταν το άτομο διαθέτει μια λειτουργική αίσθηση «ταυτότητας» τότε μπορεί να ξεπεράσει και τις πλέον δύσκολες δοκιμασίες, εφόσον το γενικότερο πλαίσιο αναφοράς παραμένει σταθερό. Αν όμως εκλείψει η σταθερότητα του πλαισίου αναφοράς, τότε χάνεται και η συνοχή της ταυτότητάς μας… Γιατί δεν μπορεί κανείς να ασκήσει πίεση παρά μόνο όταν “πατάει” κάπου σταθερά.
Όσο και αν θέλω να βάλω τον ώμο μου στον τροχό της άμαξας και να σπρώξω, δεν θα το καταφέρω αν δεν υπάρχει σταθερό χώμα πάνω στο οποίο να…πατήσω!
Και δυστυχώς, σήμερα, στον ιστορικό και γοητευτικό ελληνικό χώρο αν υπάρχει κάτι εντυπωσιακά κοινό ανάμεσα στους ανθρώπους του πνεύματος και της βιοπάλης, στον μαρξιστή, τον χριστιανό, τον επιστήμονα, τον εργαζόμενο, τη νοικοκυρά και τη νεολαία μας, ανάμεσα στους πραγματικά και όχι λόγω «…αυτοκόλλητης ετικέτας», προοδευτικούς ανθρώπους είναι το κοινό παράπονο ότι δεν βρίσκουν κομμάτι “σταθερής γης” για να…πατήσουν να βάλουν τον ώμο στον τροχό και να σπρώξουμε ΜΑΖΙ προς τα μπροστά το ψυχοκοινωνικό και πολιτικό-οικονομικό μας όχημα, την ελληνική “άμαξα”, που μοιάζει να έχει τελματωθεί σε πολύχρωμες και πολύμορφες λάσπες!
Εδώ οι ενοχές των πολιτικών μας ανδρών και γυναικών είναι χωρίς καμία αμφιβολία μεγάλες, αλλά, θα το καταθέσω εντίμως και ας παρεξηγηθώ, οι ενοχές ΟΛΩΝ ημών που αυτάρεσκα κατατάσσουμε τους εαυτούς μας στην πνευματική τάξη του τόπου είναι, κατά την ταπεινή μου γνώμη, δυστυχώς, τεράστιες!…