Γράφει ο ΄Ακης Δημητριάδης

       Πανάρχαιο το ερώτημα. Οι απαντήσεις τόσο διαφορετικές, όσο και οι άνθρωποι. Ποτέ κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει δώσει έναν ορισμό του έρωτα, που να είναι πλήρης, ακριβής και κοινά αποδεκτός. Κι όμως, ο έρωτας είναι από τις σημαντικότερες εμπειρίες στη ζωή μας.

                                                             Μερικές απαντήσεις

·           Ο έρωτας είναι το γλυκύτερο και μαζί το πιο πικρό πράγμα που υπάρχει.  Ο έρωτας είναι δυνατός σαν τον θάνατο (Ευριπίδης, αρχαίος Έλληνας τραγικός ποιητής).

·           Ο έρωτας είναι κάτι ελλειπτικό, κάτι που αισθάνεσαι τη στέρηση. Γι’ αυτό συνοδεύεται από επιθυμία και ένδεια (Πλάτωνας, αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος).

·           Έρως ανίκατε μάχαν (= Ω, έρωτα, ανίκητε στη μάχη. Σοφοκλής αρχαίος Έλληνας τραγικός ποιητής).

·           Ο μεγάλος έρωτας είναι όταν δυο άνθρωποι κατορθώνουν να ανεχτούν ο ένας τον άλλον για μια ολόκληρη ζωή, μένοντας πιστοί και αφοσιωμένοι  (Κάρελ Τσάπεκ, Τσέχος συγγραφέας).

·           Ο έρωτας είναι μια πράξη ατέλειωτης συγχώρησης. Μια τρυφερή ματιά που γίνεται συνήθεια.  Κάποιες φορές εύχομαι να ερωτευτώ. Τότε ξέρεις τουλάχιστον ποιος είναι ο αντίπαλος (Πήτερ Ουστίνοφ, Άγγλος ηθοποιός).

·           Ο τρελός, ο ερωτευμένος, και ο ποιητής, είναι γεμάτοι φαντασία. Η ζήλεια είναι ο φρουρός του έρωτα  (Γουίλιαμ Σαίξπηρ, Άγγλος συγγραφέας).

·           Ο έρωτας μοιάζει με μικρή κρίση επιληψίας  (Ιπποκράτης, αρχαίος Έλληνας γιατρός).

·           Ο έρωτας είναι μια έρημος μοναξιάς (Σάμιουελ Μπέκετ, ιρλανδός συγγραφέας).

·           Η ερωτική έλξη είναι 50% ό,τι έχεις και 50% ό,τι οι άλλοι νομίζουν ότι έχεις  (Λορέν Σ.).

·           Η ζωή είναι ένα λουλούδι κι ο έρωτας το μέλι του (Ουγκώ Βίκτωρ).

·           Ο Παντοδύναμος δημιούργησε δύο πράγματα για την ευτυχία των αντρών:  τις γυναίκες και τα αρώματα (Μωάμεθ, προφήτης του Ισλάμ).

·           Μια ζωή χωρίς έρωτα είναι μια χρονιά χωρίς καλοκαίρι (Σουηδική παροιμία).

·           Ο έρως χρόνια δεν κοιτά  (Ελληνική Παροιμία).

·           Ο έρωτας είναι τυφλός (L’amour est aveugle – Γαλλική Παροιμία).

·           Ο έρωτας θέλει ν’ απογυμνώνεις το κορμί σου, ενώ η φιλία, την ψυχή σου  (Λιούις Κ.Σ.).

·           Ο έρωτας παίρνει τα μυαλά εκείνων που έχουν μυαλά και δίνει μυαλό σ’ εκείνους που δεν έχουν  (Ντιντερό).

·           Ο έρωτας της φαντασίας είναι πολύ καλύτερος από τον έρωτα της πραγματικότητας   (Γουόρχολ Α.).

·           Οι υποσχέσεις του έρωτα είναι γραμμένες πάνω στην άμμο (Νίλσεν Ρ.).

·           Το δυνατότερο διεγερτικό του έρωτα είναι η αμφιβολία (ανώνυμος).

·           Το μεγαλύτερο αμάρτημα στον έρωτα είναι η αδιαφορία (Βολταίρος).          

·           Ο έρωτας είναι έκσταση και μαρτύριο, ελευθερία και σκλαβιά μαζί. Είναι ένα συναίσθημα που αν έλειπε οι ποιητές και στιχουργοί αυτού του κόσμου θα έμεναν άνεργοι. Ο έρωτας κινεί τον κόσμο μας (ανώνυμος).

·           Ο άντρας είναι η φωτιά, η γυναίκα το στουπί, κι ο διάβολος έρχεται και την ανάβει (Μιχαήλ Θερβάντες, Ισπανός συγγραφέας).

·           Ο έρωτας είναι από τα πιο σημαντικά πράγματα στη ζωή. Στο σύγχρονο κόσμο υπάρχει κάποιος ανταγωνισμός ανάμεσα στον έρωτα και τη χριστιανική ηθική, που είναι ριζωμένη στον ασκητισμό (Μπ. Ράσελ, Άγγλος φιλόσοφος και μαθηματικός).

·           Πρέπει να’ μαστε πάντα ερωτευμένοι. Γι’ αυτό δεν πρέπει ποτέ να παντρευόμαστε. Η ουσία του έρωτα είναι η αβεβαιότητα  (Όσκαρ Ουάϊλντ, Άγγλος συγγραφέας).

·           Οι γάμοι από έρωτα έχουν το λάθος για πατέρα και την ανάγκη για μητέρα.  Στον έρωτα και τον πόλεμο επιτρέπονται όλα (Φρειδερίκος Νίτσε, Γερμανός φιλόσοφος).

·           Δεν υπάρχει πιο δυνατός πόνος απ’ αυτόν που προκαλούν οι ερωτευμένοι ο ένας στον άλλον  (Κόνολι Σ.).

·           Έρως άνευ το στεφάνι, βάρκα χωρίς λιμάνι  (ανώνυμος).

·           Ο έρωτας είναι καθαρά ένα δημιούργημα της φαντασίας  (Κάθριν Πότερ, Αμερικανίδα συγγραφέας).

·           Ο έρωτας γεννιέται απ’ την ακαταδεξία, μεγαλώνει απ’ την επιθυμία, διατηρείται με ενδείξεις ανταπόκρισης απ’ τη μεριά του άλλου, και πεθαίνει δηλητηριασμένος απ’ τη ζήλια  (Π. Καλντερόν, Ισπανός δραματικός ποιητής).

·           Είναι η προβολή των ονείρων μας για το «τέλειο ταίρι» πάνω σ’ έναν τυχαίο άνθρωπο, που συναντούμε στο δρόμο μας. Είναι η μοναξιά μας, που θέλουμε να ξεπεράσουμε. Όσο μεγαλύτερη η πρότερη μοναξιά, τόσο μεγαλύτερος ο έρωτας (ανώνυμος).

·           Ο έρωτας είναι δύο λεπτά και πενήντα δύο δευτερόλεπτα ρουφηχτών ήχων. Δείχνει ότι το μυαλό σου δεν δουλεύει καλά  (Τζόνυ Ρότεν, Άγγλος σταρ της πανκ μουσικής).

·           Είσαι η ζωή μου, η αναπνοή μου, μου άναψες φωτιά μέσα στην καρδιά, δεν αντέχω πια.  Κούκλα μου και φως μου, το φιλί σου δώσ’ μου, μη με τυραννάς, πες πως μ’ αγαπάς. Αχ, δεν αντέχω πια (παλιό ελληνικό τραγούδι με τον Στέλιο Καζαντζίδη).

Τι λέει ο Πλάτωνας

Tο 416 π.Χ. ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Πλάτωνας στο έργο του Συμπόσιο είπε ότι,  ο έρωτας ήταν παιδί του Πόρου (αφθονία) και της Πενίας (φτώχεια, στέρηση). Κι ότι, κάποτε στα παλιά τα χρόνια, οι άνθρωποι δεν ήταν όπως σήμερα. Έμοιαζαν με ένα παράξενο ον, στρόγγυλο, ένα ζευγάρι ενωμένο πρόσωπο με πρόσωπο, που είχε τέσσερα χέρια και τέσσερα πόδια. Κι αυτά τα παράξενα όντα, που ήταν οι άνθρωποι, έκαναν επιδρομές στον Όλυμπο και απειλούσαν τους θεούς. Για να απαλλαγούν, λοιπόν, οι θεοί από τους ανθρώπους αυτούς, για να τους αποδυναμώσουν και να τους κάνουν ακίνδυνους, τους έκοψαν στα δύο, στη μέση. Κι από τότε κάθε ένα από τα δύο μισά, ψάχνει το άλλο του μισό που του λείπει για να ολοκληρωθεί.     

Ο έρωτας, με άλλα λόγια, είναι η εκδήλωση της ανάγκης μας να ενωθούμε ψυχικά και σωματικά με ένα άτομο του αντίθετου φύλου. Η συνένωση με το άλλο μισό μας. Ο ερωτευμένος, λοιπόν, που λέει «σ’ αγαπώ», εννοεί πολύ απλά ότι έχει ανάγκη να συνενωθεί ψυχικά και στη συνέχεια να ικανοποιηθεί σεξουαλικά.

Σήμερα αυτήν την αναζήτηση την εκφράζουμε με κάτι παρόμοιο, όταν λέμε για το ταίρι μας ότι είναι «το έτερον ήμισυ», δηλαδή το άλλο μισό μας.

Ένα παλιό ελληνικό τραγούδι, με την Λίτσα Διαμάντη λέει:

Εμείς οι δυο πάμε πακέτο,  δεν θα χωρίσουμε ποτέ,

Εμείς οι δυο πάμε πακέτο,  κατάλαβέ το.

Κι ένα άλλο:

Ό,τι μου λείπει το έχεις εσύ, γιατί δεν με πιστεύεις;

Κι ό,τι σου λείπει το έχω εγώ, άλλο μη με παιδεύεις…

Τα περισσότερα παλιά ελληνικά τραγούδια έχουν θέμα τους τον έρωτα:

 

Κάτι με τραβά κοντά σου, μα δεν ξέρω τι,

λαχταρώ τον έρωτά σου, πες μου το γιατί.

Μια φούντωση, μια φλόγα που ‘χω μέσ’ στην καρδιά,

λες και μάγια μου ‘χεις κάνει, Φραγκοσυριανή γλυκιά.

Ό,τι μου λείπει το έχεις εσύ, γιατί δεν με πιστεύεις;

Κι ότι σου λείπει το έχω εγώ, άλλο μη παιδεύεις…

Ήρθες σαν την άνοιξη και μου ‘φερες αυτό που καρτερούσα

ήρθες και μου έφερες το παν, με δυο φιλιά.

Έρωτας και Αγάπη

Οι περισσότεροι συγχέουν τον έρωτα με την αγάπη. Όμως, άλλο το ένα, κι άλλο το άλλο. Η αγάπη είναι κι αυτή ένα άλλο μεγάλο μυστήριο. Ούτε γι’ αυτήν έχει βρεθεί ορισμός ακριβής, πλήρης και κοινά αποδεκτός.

Ένα παλιό ελληνικό τραγούδι με τον Τόνη Μαρούδα λέει:

Τι είν’ αυτό που το λένε αγάπη; Τι είν’ αυτό; Τι είν’ αυτό;

Στη στιγμή που σου δίνει φτερά, κι είναι λύπη μαζί και χαρά;

Τι είν’ αυτό που το λένε αγάπη; Τι είν’ αυτό;

Που κρυφά τις καρδιές οδηγεί, κι όποιος το ‘νοιωσε το νοσταλγεί;

Είναι δάκρυ;  Λιακάδα;  Βροχή; Στη ζωή μας το τέλος, ή η αρχή;

Ποτέ, ποτέ κανένα στόμα δεν το ‘βρε και δεν το ΄πε ακόμα!

Τι είν’ αυτό που το λένε αγάπη; Τι είν’ αυτό;

Που σε κάνει να λες το σκοπό, σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ!