Γράφει η Μαρία Φραγκοπούλου- Μωλιώτη, Εκπαιδευτικός-Νομικός

  Βρες τη χρυσή τομή  μεταξύ  αγάπης και πειθαρχίας. ΄Ενα άρθρο επίκαιρο, ιδιαίτερα βοηθητικό για γονείς και εκπαιδευτικούς

«Η βέργα και η υπόδειξη του λάθους σωφρονίζουν, μα το παιδί που αφήνεται ανεξέλεγκτο, κάνει τη μάνα του να ντρέπεται γι αυτό…  Διαπαιδαγώγησε το γιο σου και θα μπορείς να είσαι ήσυχος γι αυτόν» (Παροιμίες 29.15, 17

Ξεσήκωνε τη γειτονιά με τις φωνές της η τρίχρονη Σάντυ κάθε φορά που η μητέρα της την έβαζε στο κρεβάτι για μεσημεριανό ύπνο.  Στη συνέχεια απαιτούσε ένα ποτήρι νερό αλλά όταν τελικά η μητέρα της υπέκυπτε δεν το δεχόταν. ΄Ετσι η μικρή είχε μάθει ν΄ αποφεύγει οτιδήποτε δεν την ευχαριστούσε. 

Ο James Dobson, γνωστός Χριστιανός παιδοψυχολόγος και συγγραφέας του διεθνούς αναγνώρισης βιβλίου Τόλμησε να Πειθαρχήσεις το Παιδί σου (Dare to Discipline) γράφει πως η κυρία Νίκολς και η κόρη της είναι μεταξύ των πολλών θυμάτων της παράλογης μοντέρνας φιλοσοφίας σχετικά με τη διαπαιδαγώγηση του παιδιού.  Βασισμένη σε διάφορα συγγράμματα, η κυρία Νίκολς πίστευε πως πρέπει να ενθαρρύνουμε την επαναστατική τάση του παιδιού για να μπορέσει έτσι να διοχετεύσει κάθε εχθρική τάση.  Της είχαν πει πως τέτοιες διαφορές απόψεων μπορεί να ξεπεραστούν με συζήτηση και υπομονή.  «Δεν θέλεις το νερό γιατί θύμωσες που άργησα να στο φέρω … καλά θα σου φέρω άλλο … δεν σου αρέσει να κοιμάσαι αυτή την ώρα…δε πειράζει… θα περιμένω.»  

Μακρόχρονες μελέτες έχουν αποδείξει, γράφει ο Dobson, πως η κυρία Νίκολς και οι σύμβουλοί της έκαναν ΛΑΘΟΣ.  Η καθημερινή σύγκρουση με τη κόρη της δεν ήταν απλά μια διαφορά γνώμης.  Με τη στάση της η μικρή προκαλούσε, κορόιδευε και δήλωνε ανοικτά πως δεν υπολόγιζε τη μητέρα της.  Καμιά συζήτηση δεν θα έλυνε το πρόβλημα.  Γιατί το πραγματικό πρόβλημα ήταν ένα.  Η Σάντυ προκλητικά απέρριπτε την εξουσία της μητέρας της.   Ο τρόπος που η κυρία Νίκολς θα χειριζόταν τώρα αυτές τις συγκρούσεις θα ήταν αποφασιστικός για τη ποιότητα της σχέσης μητέρας-κόρης στο μέλλον, ιδιαίτερα στα χρόνια της ενηλικίωσης. 

O Dobson ακολουθεί τις αρχές που καθοδήγησαν εκατομμύρια γονείς.  Ξεκίνησαν με τη δημιουργία του κόσμου και πέρασαν στις επόμενες γενιές μέσα από τη διδασκαλία του Ιησού Χριστού.  

1.  Ο σεβασμός προς τους γονείς είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για τη σωστή διαπαιδαγώγηση του παιδιού. 

Η αντίληψη που διαμορφώνει το παιδί για την εξουσία των γονιών του καθορίζει αποφασιστικά τον τρόπο που θα μάθει ν’ αντιμετωπίζει τις σχέσεις του με τους άλλους – το δάσκαλο, τον εργοδότη, τα όργανα αρχής, τη δική του οικογένεια.  Αν οι γονείς δεν μπορέσουν να κρατήσουν σταθερά τα «ηνία», αν πιστεύουν πως με τη σιωπή και την ανοχή τους εξασφαλίζουν τη συνεργασία του παιδιού, τότε θα γίνουν θύματα ψυχολογικού εκβιασμού.  Το παιδί που θα καταφέρει ν’ αντισταθεί στην εξουσία των γονιών του θ’ απορρίψει τις ηθικές τους αρχές και θα γίνει μια  αστείρευτη πηγή προβλημάτων.   

Κάθε παιδί είναι διαφορετικό.  Το μήνυμα όμως που πρέπει να δώσουν οι γονείς είναι ένα:  «Σ’ αγαπώ πάρα πολύ για να σου επιτρέψω να φέρεσαι μ’ αυτόν τον τρόπο.»  Οι γονείς πρέπει να φέρονται στο παιδί τους με σεβασμό, αγάπη και ενθάρρυνση, χωρίς να το μειώνουν παρουσία τρίτων.  Κάθε μορφή βάναυσης πειθαρχίας απαγορεύεται.  Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος πειθαρχίας είναι η στέρηση κάποιου προνομίου ή η προσωρινή απομόνωση.  Ο γονιός μπορεί επίσης ν’ αγνοήσει τη λάθος συμπεριφορά, στέλνοντας έτσι στο παιδί το μήνυμα πως δεν πρόκειται να έχει το επιθυμητό  αποτέλεσμα.  Η σωστή συμπεριφορά πρέπει ν’ ανταμείβεται άμεσα με έπαινο ή με κάποια συμβολική παροχή ιδιαίτερης αξίας για το παιδί. 

2.  Η καλύτερη ευκαιρία σωστής επικοινωνίας με το παιδί συχνά  παρουσιάζεται μετά από την επιβολή κάποιας μορφής πειθαρχίας. 

Όταν το παιδί ηρεμήσει, ο γονιός έχει την ευκαιρία να του υπενθυμίσει πως το αγαπά και να του εξηγήσει τους λόγους που οδήγησαν στην πειθαρχική πράξη.  ΄Ετσι θα μπορέσει να καταλάβει πως ο γονιός αποδοκιμάζει τη λάθος συμπεριφορά κι όχι το ίδιο το παιδί.  Τότε θα μπορέσουν ν’ αναζητήσουν κοινά αποδεκτούς τρόπους πειθαρχίας σε περίπτωση επανάληψης της ίδιας συμπεριφοράς. 

3.  Μάθε να επιβάλλεσαι χωρίς γκρίνια και απειλές.

Η προσπάθεια πολλών γονιών να επιβληθούν με φωνές είναι απόλυτα μάταιη.   Όταν το παιδί αντιληφθεί πως δεν υπάρχει πραγματική απειλή πίσω από τις φωνές, θα παύσει να δίνει σημασία στις λέξεις που ακούει.  Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος πειθαρχίας είναι η εντολή που μπορεί να δώσει ο γονιός με ήρεμο και σταθερό τόνο.

4.  Μη «πνίγετε» τα παιδιά σας με υλικά αγαθά. 

Τα σημερινά παιδιά έχουν φτάσει σε σημείο κορεσμού με όλα τα υλικά αγαθά που τους προσφέρουμε.  Όταν το παιδί μάθει πως δικαιούται να έχει τα πάντα όποτε θέλει, ανεξάρτητα από το κόστος, τότε χάνει την ικανότητα να τα εκτιμήσει και τη χαρά να τ’ απολαύσει.  Το παιδί πρέπει να μάθει τη συγκίνηση που προκαλεί η προσωρινή στέρηση.   Όταν ζητά κάτι μη αναγκαίο απλά γιατί το έχουν οι φίλοι του, ο γονιός πρέπει να πει «ΟΧΙ», ανεξάρτητα από την οικονομική του δυνατότητα, .

5.  Βρες τη χρυσή τομή  μεταξύ  αγάπης και πειθαρχίας.

Έρευνες έχουν αποδείξει πως η έλλειψη αγάπης στα μικρά παιδιά οδηγεί σε ψυχολογικό μαρασμό.  Η ανεκτικότητα όμως χωρίς όρια και η υπερπροστατευτική στάση των γονιών εγκυμονούν πολλούς κινδύνους.  Ο γονιός που δεν επιτρέπει στο παιδί του να παίρνει κάποια λογικά «ρίσκα», παρεμποδίζει την ανάπτυξη και πρόοδό του.  Το υπερπροστατευμένο παιδί παραμένει ψυχολογικά ανώριμο,  ανίκανο ν’ αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τη ζωή. 

Φίλε γονιέ!   Σα γονιός και εκπαιδευτικός, άκουσέ με. 

Για να μπορέσουν τα παιδιά μας ν’ αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις προκλήσεις και υποχρεώσεις της ζωής χρειάζονται αυτοπειθαρχία και υπεύθυνη συμπεριφορά.

Κοίταξε γύρω σου.  Οι φυλακές και τα σωφρονιστικά ιδρύματα είναι γεμάτα με νέους.  Μπορεί να έχουν μεγαλώσει με πολλή αγάπη, να προέρχονται από εξέχουσες οικογένειες, να έχουν μόρφωση και πολλά προσόντα.  Έμπλεξαν όμως με το νόμο γιατί μεγάλωσαν με ανοχή, χωρίς όρια, χωρίς πειθαρχία.  Χωρίς σεβασμό στους γονείς έμαθαν να μη σέβονται κανένα, καταπάτησαν το νόμο, λεηλάτησαν ξένες περιουσίες, ασπάστηκαν καταστρεπτικά συνθήματα, ακολούθησαν λάθος πρότυπα. 

Αν θέλεις να διδάξεις στο παιδί σου σεβασμό σε σένα και στους τρίτους, μόνο ένας  τρόπος υπάρχει.  Τόλμησε να του επιβάλεις πειθαρχία από τα βρεφικά του χρόνια.  Ο Θεός σου ανέθεσε την εξουσία και την ευθύνη της διαπαιδαγώγησής του.  Αρνήσου να υποκύψεις στις τυχόν παραινέσεις καλοπροαίρετων συγγενών και φίλων.   «Είναι σκληρό να τιμωρήσεις το  καημένο το παιδί … είναι μικρό ακόμη για να καταλάβει…είναι άρρωστο… υποφέρει από το διαζύγιο ή τον δεύτερο γάμο σου… σκέψου τι θα πει ο κόσμος…» 

Σταμάτα να βλέπεις τη ζωή μέσα από τα μάτια των τρίτων.  Δώσε τέλος στις δικές σου προκαταλήψεις, τις ενοχές, το φόβο, την ανασφάλεια.  ΄Οταν το παιδί σου αρνείται την εξουσία σου, μην υποχωρήσεις.  Μείνε αποφασισμένος να νικήσεις … πες του ξεκάθαρα πως εσύ έχεις «το πάνω χέρι.»  Ανεξάρτητα από τις προσωπικές  σου συνθήκες, αν αποτύχεις να του προσδιορίσεις τώρα τα όρια που δεν μπορεί να παραβιάσει.  Αν αποτύχεις να του διδάξεις τώρα πως για κάθε παράπτωμα υπάρχει σοβαρό τίμημα.  Αν χρησιμοποιήσεις την κοινωνική σου θέση κι επιρροή για να το γλυτώσεις από τις συνέπειες του λάθους που έχει κάνει χωρίς να μάθει κάποιο μάθημα.  ‘Όταν ενηλικιωθεί θα είναι πολύ αργά.  Τότε, κάθε προσπάθεια να προλάβεις ή ν’ αντιστρέψεις το κακό θα είναι καταδικασμένη.  Η ζωή σου, μαζί με πολλές άλλες ζωές, θα γίνει μια κόλαση.