Γράφει ο Χάρης Νταγκουνάκης, Νομικός

Όπως είναι γνωστό, η Πρώτη Κυριακή κάθε Νοέμβρη (αλλά και όλος ο μήνας) είναι αφιερωμένη στην Αγία Γραφή. Στις Εκκλησίες γίνονται σχετικές ομιλίες και διοργανώνονται συνεισφορές για το έργο της διάδοσης της Βίβλου στην Ελλάδα και στον κόσμο.

Το Παράπονο ενός Βιβλίου

Ο παραπάνω τίτλος ήταν το θέμα ενός παλιού φυλλαδίου της Βιβλικής Εταιρίας (της Εταιρίας που διαδίδει την Αγία Γραφή), το οποίο μιλούσε για την έλλειψη ενδιαφέροντος για τον Λόγο του Θεού.

Αυτό που συνέβαινε τότε, πριν πολλές δεκαετίες, συμβαίνει και σήμερα, συνέβαινε και πάντα. Και μπορούμε να φανταστούμε την Αγία Γραφή να κάθεται παραμελημένη σ’ ένα σπίτι ή σε μια εκκλησία και να παραπονιέται που κανένας δεν την πλησιάζει παρά μόνο για να την ξεσκονίσει. Το παράπονο αυτού του Βιβλίου είναι ότι ενώ τόσα πολλά μπορεί να προσφέρει στον άνθρωπο σε κάθε περίσταση της ζωής του, ο σημερινός αναγνώστης την αγνοεί.

Πράγματι, η Βίβλος είναι το βιβλίο που μπορεί να δώσει νόημα στις θρησκευτικές γιορτές μας, να μας δώσει κουράγιο, καθώς αντιμετωπίζουμε τις απροσδόκητες μεταβολές στη ζωή μας, να μας συντροφεύει στα ταξίδια μας, να μας ενθαρρύνει στις δοκιμασίες μας, να διδάξει τα παιδιά μας για τον Θεό, να μας παρηγορεί στο πένθος μας, να δώσει λύσεις στα οικογενειακά μας προβλήματα, ή ν’ απαντήσει στα ερωτήματά μας για το υπερφυσικό.

Για όλα έχει απάντηση η Βίβλος, αρκεί να την κατεβάσουμε από τις βιβλιοθήκες ή από τα εικονίσματα, να την ανοίξουμε, να τη διαβάσουμε και να τη βιώσουμε στη ζωή μας.

Οι άνθρωποι δεν θεωρούν ότι το βιβλίο του Θεού αποτελεί τη μοναδική απάντηση στα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου. Σήμερα δεν υπάρχει αυθεντική απάντηση στα ερωτήματα της ζωής. Δεν πιστεύει ο κόσμος σε μία αντικειμενική αλήθεια. Πιστεύουν σε πολλές αλήθειες. Πιστεύουν στη συνύπαρξη πολλών απόψεων, που όλες –καθεμιά από τη δική της οπτική– είναι σωστές. «Κι εσύ δίκιο έχεις», σου λένε, «όλοι δίκιο έχουν –από την πλευρά του καθένας». Σαν τον Χότζα!

Σήμερα οι άνθρωποι πιστεύουν στην «πολυπολιτισμικότητα», στην «πολυμορφικότητα», στη συνύπαρξη πολλών απόψεων και καταστάσεων, στον «πλουραλισμό».

Ο Χριστός, ωστόσο, δεν φαίνεται να συμφωνεί με τον πλουραλισμό. Σε μια εποχή που έμοιαζε με τη δική μας (καθώς η ρωμαϊκή αυτοκρατορία είχε ενοποιήσει εξωτερικά, διοικητικά, τους λαούς γύρω από τη Μεσόγειο και είχε καθιερώσει την Pax Romana, όπου συνυπήρχαν πολλοί λαοί, πολλές θρησκείες, πολλές θεότητες, γλώσσες, κουλτούρες κλπ.), ο Χριστός χρησιμοποίησε τρεις εικόνες –οι δύο δρόμοι, τα δύο δέντρα οι δύο οικοδόμου) και τόλμησε να πει πως δεν υπάρχουν πολλοί δρόμοι, παρά μόνο δύο, για να επιλέξουν οι άνθρωποι: η ευρεία οδός και η στενή. Δεν υπάρχουν πολλά δέντρα, παρά μόνο δύο: το καλό δέντρο, που κάνει καλούς καρπούς, και το κακό, που κάνει κακούς καρπούς. Για τον Χριστό, τέλος, δεν υπάρχουν πολλών ειδών άνθρωποι, παρά μόνο δύο: αυτοί που είναι σοφοί και χτίζουν στον βράχο, και οι άλλοι που είναι άφρονες και χτίζουν πάνω στην άμμο.

Σύμφωνα πάλι με τα λόγια του Χριστού δεν υπάρχουν πολλές βάσεις για να χτίσει κανείς τη ζωή του, παρά μόνο δύο: ο βράχος και η άμμος. Όσοι χριστιανοί ακούμε τα λόγια του και τα εφαρμόζουμε στη ζωή μας, έχουμε στέρεες οικοδομές. Όσοι χτίζουμε στη σαθρή άμμο των ποικίλων απόψεων, των φιλοσοφικών συστημάτων και ρευμάτων, των ποικίλων ερμηνειών μακριά και έξω από τη Βίβλο, οικοδομούμε στο σαθρό θεμέλιο. Τα θεμέλια αυτά του κοσμικού λόγου φαίνονται όμορφα εξωτερικά αλλά δεν παρέχουν καμιά ασφάλεια.

Όταν όλοι οι πλημμυροπαθείς που κάθε χρόνο τους βλέπουμε στα δελτία των ειδήσεων να διαμαρτύρονται, αποφάσιζαν να χτίσουν πάνω στα μπαζωμένα ρέματα ή σε οικόπεδα με χαμηλό δείκτη στατικότητας, δεν μπορούσαν να φανταστούν την καταστροφή που θα ερχόταν.

Ο Χριστός αυτή την καταστροφή την περιγράφει πολύ εύστοχα χρησιμοποιώντας την εικόνα της βροχής, των υπερχειλισμένων ποταμιών και του ανέμου. Όλοι αντιμετωπίζουμε κρίσεις και θλίψεις στη ζωή μας. Οι θλίψεις έρχονται είτε από πάνω (σαν ορμητική βροχή) είτε από κάτω (σαν ποτάμια που υπερχειλίζουν) είτε από γύρω γύρω (σαν καταστροφικοί άνεμοι). Έρχονται όλα μαζί και χτυπούν την οικογένειά μας, την εκκλησία μας, τις σχέσεις μας, τα παιδιά μας, τη δουλειά μας, την ίδια μας την πίστη. Θύελλες από παντού. Πού έχουμε χτίσει το οικοδόμημα της χριστιανικής ζωής μας;

1) Κι εδώ ανακύπτει ένα πρώτο ερώτημα: τι σημαίνει «χτίζω πάνω στον βράχο»; Αν βράχος είναι ο λόγος του Θεού, όπως λέει ο Κύριος, δεν αρκεί να διαβάζουμε τη Γραφή ή να την έχουμε πάντοτε μαζί μας αλλά πρέπει να υπακούμε κιόλας στον λόγο του Θεού («Όποιος ακούει τα λόγια μου και τα τηρεί…» – Το κείμενο λέει: «τους λόγους μου τούτους»). Άλλο λόγος άλλο λόγια. Ο λόγος είναι κάτι βαθύτερο, και σημαίνει «εντολές». Ερχόμαστε στην εκκλησία, ψάλλουμε, μας ευχαριστούν τα κηρύγματα που ακούμε και συμφωνούμε μ’ αυτά, διοργανώνουμε όμορφα προγράμματα, ειδικές συμμελέτες, ειδικά σεμινάρια πάνω σε εξειδικευμένα θέματα. Πόσο όλα αυτά είναι κανόνας για τη ζωή μας; Πόσο ο λόγος του Θεού κατοικεί πλούσια μέσα μας; Πόσο μας εμπνέει; Για τον Δαβίδ (Ψαλμός 119) ο νόμος του Θεού ήταν «η τρυφή του», η απόλαυσή του, η χαρά του.

Οι προσταγές σου είν’ οι απολαύσεις μου κι οι σύμβουλοί μου (Ψλ 119,24).

Ας έρθει πάνω μου η συμπόνια σου και θα ζήσω, γιατί χαρά μου είν’ ο νόμος σου (εδ. 77).

Αν δεν μου ήτανε απόλαυσή μου ο νόμος σου, τότε μέσα στη θλίψη μου θα ’μουν χαμένος

(εδ. 92).

Πόθησα να με σώσεις, Κύριε, κι είναι ο νόμος σου χαρά μου (εδ. 174).

2) Αλλά υπάρχει κι ένα δεύτερο ερώτημα: πώς αντιμετωπίζει ένας τέτοιος χριστιανός –άνθρωπος του Θεού– τις θύελλες της ζωής;

α) Πρώτα απ’ όλα δεν κατηγορεί τον Θεό. Οι θύελλες μπορεί να προέρχονται είτε από τον διάβολο, είτε από τους άλλους γύρω μας, είτε από τις περιστάσεις της ζωής είτε από αυτό που εμείς κάποτε σπείραμε.

Και μόνον ο Θεός δεν φταίει γι’ αυτά. Άρα ο χριστιανός ξεκινάει από τον εαυτό του και κάνει αυτοκριτική («Καθάρισέ με, Κύριε, από τα κρυφά μου αμαρτήματα»).

β) Δεν αρχίζει τα παράπονα. Οι Ισραηλίτες έχασαν τη γη της Επαγγελίας επειδή συνεχώς γόγγυζαν εναντίον του Θεού. Τι όμορφα που το λέει ο Παύλος (Β΄ Κορ 6,8-10)!

Δοκιμάζουμε δόξα και ατίμωση, δυσφήμηση και έπαινο. Μας θεωρούν λαοπλάνους, και όμως λέμε την αλήθεια· μας αγνοούν και όμως γινόμαστε γνωστοί· φτάνουμε στο θάνατο, και να που ζούμε· μας βασανίζουν, αλλά δεν πεθαίνουμε· μας προξενούν στενοχώριες κι όμως πάντοτε χαιρόμαστε· είμαστε φτωχοί, κάνουμε όμως πολλούς να πλουτίσουν· τίποτα δεν έχουμε και τα πάντα κατέχουμε».

γ) Διατηρεί τη χαρά του. Μέσα στη φυλακή των Φιλίππων ο Παύλος και ο Σίλας έψαλλαν και υμνούσαν τον Θεό!

δ) Αποβλέπει πίσω από τις θύελλες, στον ήλιο που κάποτε θα φανεί, και τον καρτερεί να φανεί.

«Διά πίστεως ο Μωυσής αφήκε την Αίγυπτον, μη φοβηθείς τον θυμόν του βασιλέως· διότι ως βλέπων τον αόρατον ενεκαρτέρησε» (Εβρ 11,27).

****

Μήπως η Βίβλος σου έχει παράπονα μαζί σου; Την έχεις πάνω στο τραπέζι σου, την ξεσκονίζεις, την κουβαλάς ενδεχομένως και στην εκκλησία, την έχεις στην τσάντα σου. Κάθε πότε την ανοίγεις; Κάθε πότε την αφήνεις να σε ελέγξει, κάθε πότε υπακούς στις εντολές της; Από την απάντηση που θα δώσεις, θα σου πω αν οι θύελλες αυτής της ζωής θα είναι ευλογία για σένα ή καταστροφή. Αν σε δυναμώνουν ως χριστιανό ή αν σε κατεδαφίζουν.

Εύχομαι να χτίζεις σωστά ως χριστιανός πάνω στον Βράχο-Χριστό και ν’ αποδειχτείς συνετός μαθητής του.